Geen relaties zonder grenzen

Dr. Henry Cloud en Dr. John Townsend schreven een mooi boek met de titel ‘Grenzen’. Ze beschrijven een grens als ‘een persoonlijke eigendomslijn die aangeeft voor welke zaken wij verantwoordelijk zijn. Met andere woorden, grenzen definiëren wie we wel en wie we niet zijn.’. De schrijvers willen met dit boek een ‘Bijbels gezichtpunt op grenzen aanreiken’. ‘Het doel van dit boek is u te helpen de juist zeer Bijbelse kenmerken van grenzen te onderscheiden (…).’

Uit deze definitie blijkt al dat het thema grenzen alles te maken heeft met eigendom en verantwoordelijkheid. ‘Met grenzen definiëren wij onszelf (identiteit). Zij laten zien wat van mij is en wat niet van mij is. Een grens maakt duidelijk waar ik eindig en waar iemand anders begint, waarbij ik als het ware mijn eigen eigenaar word. Het geeft mij vrijheid als ik weet wie ik ben en waarvoor ik verantwoordelijkheid draag.’

Grenzen helpen je niet alleen te zien waar je wel verantwoordelijk voor bent, maar helpen je ook om te bepalen wat niet je eigendom is en waar je niet verantwoordelijk voor bent. De schrijvers benadrukken in het boek dat je alleen verantwoordelijk bent voor jezelf (en dus voor niemand anders) én dat je wel verantwoordelijkheid hebt voor anderen. Je hebt verantwoordelijkheid voor je naaste die een alcoholprobleem heeft, maar het is alleen zijn (of haar) verantwoordelijkheid dat hij dit probleem overwint.

Grenzen zijn geen muren volgens de schrijvers. ‘Wat belangrijk is, is dat de scheidslijnen poreus genoeg zijn om doorgang te verlenen (AG: aan het goede) en sterk genoeg om gevaar buiten te houden.’ Soms keren mensen (onbewust) de functie van grenzen om: ze houden het kwaad binnen en het goede buiten.

Ik schreef eerder dat het in het leven gaat om relaties. En dat relaties gekenmerkt worden door geven en ontvangen. Grenzen is ook een belangrijk kenmerk van relaties. ‘Onze grenzen definiëren ons in relatie tot elkaar.’ Wat is van mij en wat is mijn verantwoordelijkheid en waar begint die van de ander. Daarom gaat het onderwerp ‘grenzen’ in feite over relaties en uiteindelijk over liefde.

Het hanteren van duidelijke grenzen brengt zomaar allerlei grensconflicten met zich mee. Het zit van nature in de mens om zijn eigen grenzen en die van anderen niet of onvoldoende te respecteren. Het boek staat stil bij grensconflicten zoals die zich kunnen voordoen bij je familie, je vrienden, je echtgeno(o)t(e), je kinderen, je werk, bij jezelf en bij God. Het boek helpt je gezonde grenzen te ontwikkelen.