De sleutel tot het emotionele ligt in het rationele
Kees Roest schreef het boekje ‘Niets moet, alles mag –Praktische handleiding voor gezond denken en zelfvertrouwen’. In het boekje
besteedt Roest aandacht aan de vraag: ‘Waar hebben wij het vaak moeilijk mee?’
‘(…) met het accepteren van onszelf zoals wij zijn, het accepteren van anderen
zoals ze zijn en het accepteren van de omstandigheden zoals deze zich
aandienen.’
Deze blog (en het boekje van Roest) sluit daarmee mooi aan
op mijn vorige blog ‘Een grote God en een grote ik’. In die blog schreef ik
o.a. over het klein en minderwaardig denken over jezelf. Het onderstrepen van
je aanvaard-, geaccepteerd- en geliefd-zijn is één ding, maar de grote vraag is
hoe je dat je toe kan eigenen.
Ook kan er sprake zijn van psychische obstakels, ‘denkfouten’, ongezonde
moetens, etc. Het hameren op het aambeeld van aanvaard-zijn is dan ontoereikend.
Om zicht te krijgen waarom wij dit zo moeilijk vinden,
moeten we ons volgens Roest verdiepen in de mechanismen die een dergelijke
onevenwichtigheid in stand houden. Het boekje baseert zich daarvoor op de
Rationeel Emotieve Therapie (RET). Een therapie waarin de verandering van
denkpatronen en gedrag centraal staat. Het hoofdprincipe van de RET-aanpak is:
“Het zijn niet de gebeurtenissen die bepalen hoe we ons voelen (en wat we
vervolgens doen), maar onze opvattingen over de gebeurtenissen.” Anders gezegd:
“’Het zijn niet de problemen zélf, die ons zoveel last bezorgen, maar de manier
waarop we tegen deze problemen aankijken.’” ‘In precies dezelfde situatie zal
de één anders reageren dan de ander, omdat de één anders dénkt dan de ander.’
Volgens Roest zit juist in wat wij denken de bron van
veel spanning, stress en onzekerheid. Daarnaast kijken wij door een bepaalde
bril naar de gebeurtenissen. De glazen van die bril zijn zomaar gekleurd door
‘denkfouten’. In het boekje beschrijft hij een aantal veel voorkomende
denkfouten, zoals zwart-witdenken. Ook zijn alle irrationele, ongezonde
manieren van denken terug te voeren op drie kern-moetens: Ik moet perfect zijn. Iedereen moet mij aardig vinden en respecteren.
Alles moet mij meezitten. Dit zijn
ongezonde moetens. Roest schrijft dat
het niet de omstandigheden zelf zijn die voor onze emotionele problemen zorgen,
maar dat het ons denken, onze kijk op de werkelijkheid, onze denkfouten, onze
ongezonde moetens zijn die voor allerlei spanning in onszelf zorgen.
De RET-methode wil dat wij onze gedachten (over die
gebeurtenissen of omstandigheden) ter discussie stellen. Dat wij van onze
gedachten nagaan of deze gezond, logisch, helpend zijn (‘rationeel’). Als een
gedachte niet rationeel is, moet deze vervangen worden door een gedachte die
dat wel is. ‘De RET is niet bedoeld om je te laten zien dat je bepaalde dingen
anders hád kunnen doen, maar dat je die dingen anders kúnt doen. Het gaat erom
de ongezonde, destructieve emoties te vervangen door gezonde, helpende emoties.
De sleutel daartoe is datgene wat je dénkt. De sleutel tot het emotionele ligt
in het rationele. Wie met de RET aan de slag gaat, ontdekt (…) al snel welke
denkpatronen zorgen voor negatieve spanning, faalangst en een gebrek aan
zelfvertrouwen.’
Mooi ook om te zien dat in therapieland niets nieuws onder de zon is. Paulus zei ten slotte al wordt hervormd door de vernieuwing van uw denken.
BeantwoordenVerwijderenBijzonder om te zien dat het leven in Christus zo goed voor de mens is, dat er nu geporbeerd wordt die principes zonder Christus te omarmen. (ook mindfulness en ACT)