Leven of overleven (1)

Hans Groeneboer schreef het boek ‘Leven of overleven – Leren omgaan met verlies en rouw’. In dit boek geeft Hans een handreiking over wat rouw en verlies precies inhouden en wat voor effect rouw en verlies hebben op ons persoonlijke leven, onze families en onze relaties. Een aantal cliënten van Hans vertrouwde in het boek zelf hun verhaal aan het papier toe. Hans schrijft bij elk verhaal zijn therapeutisch commentaar. Schokkend om deze levensverhalen te lezen. Maar ook: wat is het bijzonder en mooi om te lezen hoe genezing en herstel mag plaatsvinden bij deze cliënten.

Rouw is volgens Hans de verwerking van de pijn van het verlies. Hij onderscheidt daarbij twee soorten van verlies: natuurlijk verlies en onnatuurlijk verlies. Bij natuurlijk verlies gaat het over verlies door groei en ontwikkeling. Onnatuurlijk verlies heeft betrekking op verlies en dood die gevolg zijn van de “gevallen” wereld. Niet iedereen gaat een ‘gezond’ proces van rouwverwerking door. Er is ook niet-verwerkte rouw in het leven van mensen. Deze niet-verwerkte rouw bij mensen en hun relaties zal onherroepelijk gevolgen hebben voor dat wat ze voortbrengen.

Verlies kan grote crisissen veroorzaken in ons leven. “Onnatuurlijke verliezen hebben altijd een crisis tot gevolg.” Er is sprake van een crisis als iemands leven volkomen ontwricht raakt. Een crisis ontstaat als we tekortschieten in vaardigheden, talenten en relaties om de gebeurtenis een plaats te geven. Verlies en crisissen kunnen zich niet alleen voordoen bij (natuurlijke) personen, maar ook in organisaties, bedrijven, kerken e.d.

De mens is een relationeel of sociaal wezen en daarom is het hebben van relaties een belangrijke strategie om te overleven. Ieder mens heeft een plaats in een netwerk van relaties (de context). Belangrijk in dit relationele netwerk is de aanwezigheid van balans (van geven en ontvangen) in de relaties. Hans schrijft dat hij in het contextuele werk een belangrijk principe geleerd heeft: ‘bij de breuken in relaties liggen de bronnen van de oplossingen’. ‘Het werken aan balans is een belangrijk uitgangspunt voor genezing.’ Geven en ontvangen (balans) zijn belangrijke voedingsbronnen en heel bepalend voor de conditie van het relationele netwerk.