Je ECHTE ik (1)

David G. Benner verbindt in het boekje Gods geschenk jezelf te mogen zijn (met als ondertitel: Ontdek je echte ik) al direct op pagina 1 van hoofdstuk 1 zelfkennis en Godskennis aan elkaar. Volgens Benner is er een samenhang tussen jezelf kennen en God kennen en heeft deze overtuiging een ‘gerespecteerde plek in de christelijk theologie’. Hij noemt en verwijst in dit verband naar grote namen als Johannes Calvijn, Thomas à Kempsis en Augustinus.

Christelijke spiritualiteit

In zijn definitie van christelijke spiritualiteit koppelt Benner zelfkennis en Godskennis aan elkaar: ‘Christelijke spiritualiteit betekent een transformatie van het ik die alleen dán optreedt als we God en het ik beiden diep kennen.’ Dus bij geestelijke groei of transformatie speelt zelfkennis (naast Godskennis) een belangrijke rol. Benner schrijft dat daar zijn boek over gaat: ‘Dit boek gaat over de reis naar je echte ik-in-Christus en het leven vanuit de roeping die daarmee samenhangt.’ Die reis gaat over je veranderingsproces. Je transformatie van je onechte ik naar je echte ik-in-Christus.

Alleen een gerichtheid op het kennen van God

Benner vervolg: ‘Hoewel er nooit een serieus theologisch conflict over dit oude christelijke standpunt (AG: God kennen en jezelf kennen spelen beide een belangrijke rol in de christelijke spiritualiteit) is geweest, heeft de hedendaagse kerk het grotendeels vergeten. We hebben ons gericht op het kennen van God en zijn geneigd onszelf te negeren. Dat gevolgen zijn vaak ernstig: ontrouw in huwelijken, gebroken gezinnen, christelijk werk dat schipbreuk lijdt en eindeloze aantallen beschadigde mensen.’ Benner haalt dus een belangrijke overtuiging onder het stof vandaan, waarvan de impact groot is.

Kennen - kennis

God kennen behandelt Benner in hoofdstuk 2. In de hoofdstukken 3 – 6 gaat het over jezelf kennen en je echte ik ontwikkelen. In dit hoofdstuk (hoofdstuk 1) vraagt hij eerst nog aandacht voor het kennen. Voor objectieve en persoonlijke kennis. Niet al je kennis zal leiden tot transformatie. We kunnen vol zitten met kennis over God, ‘die ons helemaal niet helpt om God of ons ik werkelijk te leren kennen’. ‘Informatie bezitten over God transformeert je net zo min als informatie over liefde.’ ‘Kennis die je echt transformeert is altijd persoonlijk, nooit alleen maar objectief. Het omvat kennen, niet alleen weten over. Het is altijd relationeel. Het komt voort uit de relatie met het gekende object, of dat nu God is of het eigen ik.’ Objectief kennen (of weten) staat hier tegenover/naast persoonlijk kennen. Persoonlijk kennen is subjectief en gebaseerd op ervaring. Is nooit alleen een zaak van het hoofd, maar ‘is gegrond in de diepe plaatsen van ons wezen’.

God kennen en jezelf kennen

‘Mensen die nooit een persoonlijk kennen van God hebben ontwikkeld, zullen ook beperkt zijn in de diepte van hun persoonlijke zelfkennis.’ ‘Paradoxaal genoeg leren we God het beste kennen niet door alleen naar God te kijken, maar door naar God en dan naar onszelf te kijken – en dan weer naar God en dan weer naar onszelf. Dit is ook de beste manier om onszelf te leren kennen. Zowel God als het ik leren we het meest volledig kennen in relatie tot elkaar.’

naar deel 2