Menselijke vrijheid en geestelijke vrijheid (2)

In mijn vorige blog trok ik (een voorzichtige, eerste) conclusie, dat er een samenhang is tussen het natuurlijke en bovennatuurlijke leven. Tussen waar therapie/coaching voor staat en wat het christelijke geloof beoogd. Ik zal nu eens wat boeken uit mijn boekkast bij langsgaan om wat nader stil te staan bij de vraagstelling uit mijn eerste blog. Om zo de eerste, voorzichtige conclusie wat verder tegen het licht te houden. 

Iemand die zich heeft beziggehouden met genoemde samenhang is Philip Troost. Troost is theoloog en werkend in een opleidingsinstituut en praktijk voor psychotherapie en pastoraat. Wij kunnen over deze samenhang lezen in zijn boek Energie van de Geest. Hij schrijft daar o.a. het volgende: ‘Als we in de Heilige Geest te maken hebben met de handelende God, hoe verhoudt zich dat dan tot het handelen van ons mensen? (p.20)’ Mag ik dat ook zo zeggen: hoe verhoudt het bovennatuurlijke leven (handelende God) zich ten opzichte van het natuurlijke leven (handelen van mensen)? Dat is de vraagstelling uit mijn vorige blog.

‘(…) we kunnen het werk van de Geest niet pakken, hij werkt ook compleet buiten mensen om. Maar daarnaast is het ook echt kenmerkend voor de Geest dat hij onze menselijkheid inschakelt. Hij sluit daarbij aan. En als het in dit boek dan gaat over energie, geloof ik dat ik met de manier waarop ik mijn energie beheer het werk van de Heilige Geest ruimte kan geven of juist tegenwerken (p.20-21).’ Ook Troost ziet dus een samenhang tussen het bovennatuurlijke of geestelijk leven en het natuurlijke of fysieke leven. Wij kunnen meewerken, meebewegen met de Geest en hem ook tegenwerken. ‘Weer gaan meebewegen met de Geest heet in de Bijbel bekering. Bekering in energetische zin betekent dat je in de energie je aandacht weer richt en je gevoelsmatig weer verbindt met de dingen van je leven waar je bij weg geleefd hebt (p.81).’ 

‘Christenen hebben nog wel eens de neiging die psychosociale kant van het leven te verbannen naar de wereld van de therapie en het geloofsleven daar los van te zien. Ze zoeken een geestelijke vrijheid met voorbijgaan aan de vraag of ze zich ook vrij vóélen. Met het gevolg dat je gelooft in vrijheid maar niet leeft in vrijheid. (…) Met geen enkel ander doel wil God je bevrijden van de macht van de zonde: dat je de liefde leeft en recht doet. Nu is het natuurlijk niet zo dat je met een meer gezond energiebeheer ook meteen een meer liefdevol en rechtvaardig mens bent. Therapie is niet de oplossing voor een zondig hart. (…) Wel maakt ‘gezond in je vel’ zitten je een weerbaarder mens. En die weerbaarheid kun je ook inzetten in de geestelijke strijd (p.90-91).’ De psychosociale kant van ons leven kunnen wij niet los zien van ons geloofs- of geestelijk leven.

Philip schrijft dat je als mens in lagen leeft (p.249 ev). Je reist continu op en neer in je binnenwereld tussen de verschillende zijns-lagen. Je psychosociale laag (denken – voelen) en daaronder de laag van je ziel of hart. ‘En in die afdaling reis je dan eerst door die alledaagse psychosociale laag heen met je vertrouwde gedachten en gevoelspatronen (p.253).’ Blokkades en disbalans in die psychosociale laag zullen belemmerend werken in je zicht op en je reis naar de zielslaag. 

‘(…) de intimiteit met God op de diepe laag van de ziel, wordt ervaren voorbij de emoties op de psychosociale laag (p.264).’ ‘Naarmate we meer in contact komen met de essentie, met God zelf, worden de vormen minder relevant (p.264). (…) Die ontvorming begint eerst op die psychosociale laag met de gevoelens en gevoeligheden achter onze ambities. Waar de impact van pijnlijke ervaringen uit het verleden ons in de greep heeft. Waar karaktertrekken zich genesteld hebben die weinig van doen met de vrucht van de Geest. Kortom: het ontvormen aan hoe we gevormd zijn door het leven. De weg terug naar hoe God ons ooit had bedoeld (p.265).’ 

En in het nawoord zegt Troost er dit nog over: ‘Nu hoor ik sommige lezers al denken: moet iedereen soms eerst in therapie om te kunnen geloven? Moet je per se psychosociaal van alles in huis hebben om de Bijbel te kunnen begrijpen en met de Heilige Geest mee te werken? (…) Ik ben er steeds meer van doordrongen geraakt dat het echt moet, op een ervarende manier de leerschool ingaan van contact maken met je lijf, je gevoel, de energie. Ik wil dit niet langer laten wegzetten met het woord therapie als iets dat voor het geloof niet per se relevant is. Voor mij is therapie niet een methode om van problemen af te komen, maar een leerschool voor gezond leven zoals God het bedoeld heeft. Op die manier is therapie volop geloofstoerusting (p.281-282).’ 

Troost heeft hier nog veel meer over geschreven in genoemd boek. Lees het boek zelf eens. Het boek is het meer dan waard om gelezen te worden. Het boek komt op mij weldadig genuanceerd over. 

Troost helpt mij deze (voorlopige) conclusie te trekken: geestelijke bevrijding/vrijheid heeft een relatie met menselijke vrijheid en bevrijding. De psychosociale kant van het leven en de geestelijke kant van het leven zijn niet te scheiden van elkaar. Er is juist sprake  van samenhang tussen deze beide kanten van het leven.