Leven of overleven (4)

Lijden en pijn horen bij het leven (na de zondeval). “We zullen als mens moeten leren met dit lijden en deze pijn om te gaan door goede manieren van rouwverwerking (…).” Hans Groeneboer komt in zijn boek ‘Leven of overleven’ dan met een belangrijk principe: “leren omgaan met pijn en rouw is vooral leren om te geven en nieuwe manieren vinden om weer te kunnen geven.” Voor het proces van rouwverwerking zijn zowel Gods activiteiten als onze activiteiten noodzakelijk. God respecteert daarbij onze autonomie en onze persoonlijke verantwoordelijkheid. “Als je niet wilt luisteren of je niet open wilt stellen, zal God de deur niet openbreken.”

Hans beschrijft in zijn boek ook hoe we kunnen leren om te gaan met pijn en rouw in ons leven. Hij ziet daarin een rode draad bij het verwerken van rouw.

1. Komen in tegenwoordigheid van God: aangesloten zijn op de belangrijkste krachtbron in je leven, namelijk God. Geloof kan een belangrijke hulpbron zijn. Geloof sluit persoonlijke verantwoordelijkheid (autonomie) echter niet uit.
2. Erkenning (aanvaarden dat het er is): rouw en verdriet mogen er zijn. Niet altijd kan rouw verwerkt worden. De rouw wordt dan (heimelijk) opgeschort.
3. Belijden (leren erover te praten): er zal naar wegen gezocht moeten worden om het verlies onder ogen te zien, zodat de verwerking van de rouw voortgang kan vinden.
4. Nieuwe patronen vinden in het geven: vanuit “de contextuele therapie weten we dat het onrecht bij verlies het grootst is in het feit dat er niet meer gegeven kan worden”. Voor Hans zit in dit geven ook het thema vergeven. “De bijbel leert ons hoe we door vergeving vrij worden van het onrecht, dat ons is aangedaan.” Hij noemt vergeving ook wel: “het recht van vergelding opgeven.””Maar vergeving mag nooit op de eerste plaats komen in een proces. Veel mensen hebben genade nodig om te leren geven.” 

Ieder volwassen mens draagt zorg voor de toekomst. Hans noemt dat: “het jezelf beschikbaar stellen als hulpbron”. Alleen niet alle geërfde talenten en gewoontes zullen een positieve bijdrage leveren aan het nageslacht. “Het is daarom belangrijk dat mensen hun erfgoed onder ogen kunnen zien en verwerken.” Hoe? “We moeten het onrechtvaardige leren ombuigen tot rechtvaardigheid en vervolgens verantwoord datgene doorgeven wat een positieve bijdrage zal kunnen leveren aan de toekomstige generaties.”