Arjan's blog

In deze blog zal ik nader ingaan op de recensie en de briefwisseling zoals die ontstond naar aanleiding van de recensie van dr. G.A. van den Brink over het boek Gereformeerde hermeneutiek vandaag . Een briefwisseling tussen Van de Brink en dr. J.M. Burger (één van de schrijvers van genoemd boek). De briefwisseling is evenals de recensie gepubliceerd in het RD: Brief 1 : Zonder de Geest begrijpen wij de Bijbel niet – Burger Brief 2 : Zonder de Geest gehoorzamen wij de Bijbel niet – Van den Brink Brief 3 : Hermeneutiek die niet bij God begint, lijdt Schipbreuk – Burger Brief 4 : Hermeneutiek moet de veilige vaarroute blijven volgen – Van den Brink Wat vind ik nu zelf van deze recensie en briefwisseling? In mijn vorige blog heb ik daar al iets over gezegd. Hier haal ik opnieuw terug wat ik al eerder schreef: ik ben een leek (een niet-theoloog). Toch heb ik het boek Gereformeerde hermeneutiek vandaag gelezen en dat is mij niet meegevallen. Dat is niet zo verwonderlijk, o

In mijn vorige blog schreef ik over de recensie van Van den Brink over het boek Gereformeerde hermeneutiek vandaag . Arnold Huijgen heeft ook een recensie geschreven over genoemd boek en die kreeg de titel Gereformeerde hermeneutiek voorbij de Reformatie? mee. Het is een recensie in de vorm van een bijdrage aan een studiedag naar aanleiding van de publicatie van het boek (op 29 september 2017). Ik vat zijn bijdrage hieronder niet samen zoals ik dat bij Van den Brink deed, maar nodig je uit deze zelf te lezen. Ik heb de twee recensies naast elkaar gelegd en onderling vergeleken. Wat valt mij dan op? Terwijl Van den Brink eigenlijk weinig tot niets positiefs schrijft over het boek, slaat Huijgen een andere toon aan: Hij proeft bij de TU Kampen een oprecht verlangen om het voorbij alle historische ballast over Jezus Christus zelf te hebben. ‘In dat verlangen vinden we elkaar, zonder meer.’ ‘Ik vind het belangrijk om voorop te stellen dat we samen voor dezelfde uitdagingen st

Wat moet ik als leek (niet theoloog) nu met een onderwerp als hermeneutiek ? Inderdaad weinig tot niets. Ik parkeerde het onderwerp dan ook als niet zo relevant voor mijn geloof en verdiepte mij er dus niet in. Ik had het boek Gereformeerde hermeneutiek vandaag ooit wel aangeschaft maar ongelezen weggezet in de boekenkast. Een aantal maanden geleden echter wees iemand mij op een recensie en een daaropvolgende briefwisseling over hermeneutiek in het Reformatorisch Dagblad (=RD). Die verwijzing deed hij om mij onder de aandacht te brengen hoe verkeerd de nieuwe hermeneutiek zou zijn. Dat maakte mij nieuwsgierig. Zoals Huijgen het onder woorden bracht (in zijn interview met Adries Knevel ): ‘ Als je nou nieuwsgierig bent en iemand zegt iets waarvan je denkt: hoe kun je dat nu ooit zeggen, dan kun je zeggen die ander heeft geen verstand of hij ziet het helemaal verkeerd, maar je kunt je er ook in verdiepen .’ Ik heb de recensie en de briefwisseling opgezocht en gelezen. En nog eens

Huijgen schrijft in zijn boek Lezen en laten lezen – Gelovig omgaan met de Bijbel over ‘hart’ en ‘ziel’. Waar staan deze begrippen eigenlijk voor? Huijgen schrijft er in genoemd boek dit over: “(…) de dieper liggende eenheid van het leven, die voorafgaat aan het onderscheid tussen verstand, wil en gevoel. Die diepste eenheid van het leven ligt volgens de Bijbel in het hart (p.14).” “Beide begrippen kunnen worden gebruikt voor het geheel van de mens in zijn concrete existentie (p. 87).” “Bijbels gesproken is het hart het centrum van je leven, waar de grote beslissingen vallen. In het hedendaagse spraakgebruik heeft het hart vaak te maken met je gevoel. (…) Het bijbelse begrip ‘hart’ gaat echter niet zozeer om de oppervlakkige intuïtie, als wel om het diepe centrum van het leven (p.102).” “De eenheid van de menselijke persoon ligt (…) in de ziel (p.132).”  “(…), het hart integreert verstand, wil en gevoel (p.138).” “Dat hart is receptief van aard. Kennen is dus niet p

 Zoals gezegd heb ik mij de laatste tijd vooral beziggehouden met prof. Dr. Arnold Huijgen. Ik kwam hem op het spoor via een recensie van zijn boek Lezen en laten lezen – Gelovig omgaan met de Bijbel . Vervolgens heb ik zijn boek gekocht, gelezen en bestudeerd. Huijgen is ook actief op het internet: ik heb inmiddels veel blogs van hem gelezen. Recent (25 november jl.) zag ik een interview tussen Adries Knevel en Arnold Huijgen op de tv. In deze blog ga ik in op genoemd interview. Ik geef een deel van het interview hieronder (bijna woordelijk) weer: Nadat Huijgen (naar aanleiding van zijn boek) heeft uitgelegd dat Bijbellezen een zaak is van het hart, vraagt Knevel aan Huijgen: betekent zo’n manier van Bijbellezen dan niet dat je op grond van de bijbel nauwelijks meer standpunten kunt innemen? Huijgen reageert als volgt: Jawel, maar dan wordt het toch anders. Op het moment dat je er met die geestelijke houding (AG: die manier van Bijbellezen) in zit, dan ontmoet je die

Ik heb mij de laatste tijd vooral beziggehouden met prof. Dr. Arnold Huijgen. Ik kwam hem op het spoor via een recensie over zijn boek Lezen en laten lezen – Gelovig omgaan met de Bijbel . Vervolgens heb ik zijn boek gekocht, gelezen en bestudeerd. Huijgen is ook actief op het internet: ik heb inmiddels diverse blogs van hem gelezen. Recent (25 november jl.) zag ik een interview tussen Adries Knevel en Arnold Huijgen op de tv. Niet ratio of emotie maar het hart De recensie viel mij op, omdat iemand mij had voorgehouden: je kunt het Woord van God (de Bijbel dus) alleen kennen door of via de ratio. Ratio werd daarbij gezet tegenover (tegenstelling) emotie en gevoel. Huijgen pleit in zijn boek voor een andere zienswijze: “’Afstemming’ gaat niet om een gevoelsmatige lezing tegenover een verstandelijke lezing, maar juist om de dieper liggende eenheid van het leven, die voorafgaat aan het onderscheid tussen verstand, wil en gevoel. Die diepste eenheid van het leven ligt volgens de

Ik schreef naar aanleiding van het boekje Ontdek je echte ik van David G. Benner al eerder dat je onechte ik een onechte God creëert. ‘God zien zoals hij (AG: echt) is (…) vereist dat we onszelf zien zoals we echt zijn (AG: zelfkennis).’ Maar wat bedoelt Benner nu precies met deze stelling? Benner beantwoordt deze vraag in zijn boek, maar ook andere boeken helpen mij duidelijkheid te krijgen over deze vraag. O.a. Patrick Nullens helpt mij in zijn boek Zorgen voor een eigenwijze kudde om een antwoord te vinden op die vraag.   Onechte ik – onechte God “Afgoderij gaat niet zozeer over het maken van afbeeldingen van hout of steen om die vervolgens te aanbidden. Het grote probleem is de ‘conceptuele idolatrie’; de beelden van God die we in ons innerlijk ontwerpen, die onze eigen verlangens bevestigen. (…) We hebben de neiging om voor onszelf een god te scheppen die ons gelijk geeft, die ons steunt en onrecht verdoezelt (p.158).” Een god te creëren die aansluit bij onszelf, onz

Iemand hield recent mij een spiegel voor: ik zou de afgelopen jaren steeds meer zijn gaan relativeren . Dat had er volgens hem toe geleid, dat ik niet meer zwart noem wat volgens hem zwart is en wit wat wit is en daarmee het risico loop grijs te maken wat  volgens hem  zwart (of wit) is. Allereerst ben ik diegene die deze feedback gaf erkentelijk voor het ophouden van en het mij laten kijken in deze spiegel. Een spiegel nodigt uit om in te kijken. Zet je even stil. Doet je nadenken over mogelijk belangrijke thema’s in het leven. Dat vind ik waardevol! Bedankt daarvoor! Deze feedback riep bij mij vervolgens de vraag op: is het inderdaad zo dat ik niet meer ‘geloof’ in zwart-wit en daarmee alles grijs maak? Feedback is waardevol maar mijn perspectief op het thema (‘niet meer zwart-wit’) kan anders zijn dan die van de feedback-gever. Diegene gaf in iedergeval gedeeltelijk een wat mij betreft juiste feedback: ik ben veranderd de afgelopen jaren. Mijn kijk op het leven is verander

Ik schreef al eerder dat ik het boek Energie van de Geest van Philip Troost een bijzonder boek vind. O.a. vanwege het ‘paradoxale karakter’ van het boek: een voor mij belangrijk inzicht (een eyeopener ). In het boek van Philip vind ik nog een ander belangrijk inzicht terug. Een inzicht dat Benner mij liet ontdekken. David G. Benner verbindt in het boekje Gods geschenk jezelf te mogen zijn (met als ondertitel: Ontdek je echte ik ) zelfkennis en Godskennis aan elkaar. In hoofdstuk 6 schrijft Benner dit: ‘De antropologische vraag (wie ben ik?) en de theologische vraag (wie is God?) zijn fundamenteel niet te scheiden.’ Philip Troost verbindt in zijn boek je echte zelf (of ik) ook aan wie God is (p.219). ‘Mijn echte zelf kom ik alleen op het spoor in het licht van wie God is. In dat licht ga ik ontdekken dat mijn zelfbeeld inderdaad een beeld is, (…), en dat ergens in of achter dat ogenschijnlijke zelf mijn echte zelf verscholen zit. De ‘ik’ zoals ik gemaakt ben door God.’

Philip Troost schrijft in hoofdstuk 8 van zijn boek Energie van de Geest dat het voor hem een hele ontdekking was dat hij leeft in lagen. Dat zijn binnenwereld bestaat uit verschillende zijns-lagen (p.249): een oppervlaktelaag (hoofd – denken) en een gevoelslaag. Samen noemt Philip ze de psychosociale laag. En onder deze alledaagse psychosociale laag, dus nog dichter bij jezelf, is nog een andere laag of dimensie: ‘de laag van de ziel of van je hart’. Deze drie lagen kunnen wel onderscheiden worden, maar zijn niet te scheiden van elkaar. Volgens Philip gaat het ‘in die zielslaag om iets dat groter is dan wat we zelf denken en voelen’. ‘Diep in onze ziel horen we een roepstem die ons laat weten dat we in dat alledaagse leven dat we leiden, de echte vervulling niet gaan vinden.’ Hij noemt het ook ‘een directe intuïtieve vorm van Godskennis’, ‘een innerlijke richtingwijzer’, een ‘innerlijk weten van wat voorbij de horizon van het eigen zicht is en tóch geweten wordt’. ‘Dat el

Ik vind het hele boek Energie van de Geest van Philip Troost mooi, maar bepaalde hoofdstukken triggeren mij meer dan anderen. Hoofdstuk 6 is zo’n hoofdstuk dat mij extra raakt. Dit hoofdstuk heeft als titel meegekregen: Zoekgeloof | energie, Geest en waarheid . Philip zelf geeft deze heel korte samenvatting over dit hoofdstuk: ‘In hoofdstuk 6 ga ik op zoek naar de ontsnapping uit het dilemma van aan de ene kant intimidatie in naam van de waarheid en aan de andere kant vrijblijvendheid, vanuit de aanname dat dé waarheid niet bestaat.’ De onderdelen die ik het belangrijkst vond uit dit hoofdstuk heb ik hieronder op een rijtje gezet. Contradictie of paradox Philip schetst aan het begin van het hoofdstuk direct al de beide uitersten: waarheid heeft iets absoluuts, ‘altijd geldend voor alles en iedereen’. ‘Of het woord ‘waarheid’ is van elke algemene geldigheid beroofd’ en zo heeft ‘ieder zijn eigen waarheid’. Waarheid is absoluut (objectief) of relatief (subjectief). Philip ki

In hoofdstuk 2 van het boek Energie van de Geest schrijft Philip Troost over ‘hoe je energie kunt beheersen of beheren’. In dit hoofdstuk gaat het er o.a. over hoe het handelen van mensen zich verhoudt tot de handelende God.  Hieronder tref je mijn samenvatting aan van genoemd hoofdstuk. Afhankelijkheid - onafhankelijkheid Philip stelt aan het begin van dit hoofdstuk ons voor de keuze (in de vorm van een ‘voorvraag’): wil je leren werken met energie in afhankelijkheid van God (rentmeester – beheren) of dat werk in onafhankelijkheid zelf in de vingers krijgen (meester – beheersen)? Hij kiest voor de eerste variant: in afhankelijkheid van God. Ook omdat God met ons wil samenwerken. Kenmerkend voor de Geest is ‘dat hij onze menselijkheid inschakelt ’. Energie en energiebeheer Het woord energie betekent ‘ werking, in actie zijn’ . Het is een aanduiding voor ‘kosmische of fysische krachten’. In het Nieuwe Testament wordt het toegepast op ‘goddelijke of demonische krachten’

In hoofdstuk 1 van het boek Energie van de Geest beschrijft Philip Troost eerst ‘een basisverhaal over wat energie precies is’. In dit hoofdstuk geeft hij ook een onderbouwing van de samenhang die hij ziet tussen energie en Heilige Geest. Hieronder tref je mijn samenvatting aan van genoemd hoofdstuk. Energie is een multidisciplinair woord. In de verschillende levensdomeinen heeft het een andere betekenis. Een spraakverwarring ligt daarom zomaar op de loer. Er is een verschil in betekenis maar daarmee is niet gezegd dat die verschillende betekenissen niets met elkaar te maken hebben. Maar wat is nu energie? Energie gaat over werken . ‘Je zou het energiesysteem dus kunnen voorstellen als een transportbedrijf dat niet anders doet dan pakketjes energie ophalen en bezorgen. En zo gauw een pakketje ergens weggehaald is of ergens binnengebracht, ontstaan er nieuwe combinaties van pakketjes. Die combinaties zijn de steeds wisselende verschijnings­vormen van dezelfde energie. Deze voor

Recent verscheen het boek Energie van de Geest van Philip Troost met als ondertitel: Het vergeten geheim van een vitaal geloof . Een boek dus over de Heilige Geest en energie. De aanleiding voor dit boek is volgens de schrijver ‘het idee dat spiritualiteit of geestelijk leven een ander register zou zijn, dat je van tijd tot tijd opentrekt om een mooie geestelijke ervaring op te doen’. Een ‘ervaring weg bij mijn dagelijkse ervaring.’ Een ervaring omhoog. Op zoek naar ‘het hogere, het absolute, het goddelijke’. Philip wil ‘op zoek naar een manier van geloven waarbij ik het geestelijke niet als een alternatief voor het aardse hanteer of als een beweging bij dat aardse vandaan, maar als verbonden met en geïntegreerd in die aardse bestaanswijze’. Dus geen scheiding tussen hemel en aarde, tussen geestelijk en lichamelijke aspecten van het leven, maar juist samenhang . Hij denkt dat energie een belangrijke sleutel is als hij op zoek gaat naar die samenhang. De schrijver onders

Ik las het nieuwe boek van Philip Troost: Energie van de Geest . Het boek kreeg als ondertitel mee: Het vergeten geheim van een vitaal geloof . Ik vind het een bijzonder boek, maar daar later (wellicht) meer over. Allereerst iets over welke plaats paradoxen innemen in zijn boek. Scheiden of samenhang Direct al aan het begin van hoofdstuk 1 voert Philip (impliciet) de paradox op door te schrijven over scheidingsdenken . Hij noemt daarvan voorbeelden zoals het scheiden van hemel en aarde, geest en lichaam of fysiek en niet-fysiek. Philip pleit in tegenstellig tot een scheidingsdenken juist voor een samenhangdenken . Hij zegt daarover o.a. dit: “Willen we, en dat willen we in onze tijd, God weer echt ervaren, dan zullen we ons lichaam er weer bij hebben te halen. Want lichamelijkheid is het enige instrument dat we hebben om te kunnen ervaren.” Iets scheiden wat een tegenstelling lijkt, maar feitelijk een samenhang kent dat is precies waar het bij een paradox over gaat. Sp

De serie over de paradox ga ik nu afronden. Ik wil graag eindigen daar waar ik begonnen ben. Brené Brown schreef in haar boek Verlangen naar verbinding : “Er echt bij horen vraagt niet van je om te veranderen wie je bent; het vraagt van je om te zijn wie je bent. Het enige wat we zeker weten is dat we op deze zoektocht moeten leren omgaan met de spanning van veel paradoxen , (…)” (p.49). Laten we onszelf de vraag stellen: hebben we in ons leven leren omgaan met de spanning van veel paradoxen? Niet door ze op te lossen, maar door ze te aanvaarden? Één van mijn leermeester hield mij ooit voor: “Bewustwording is het begin van de verandering.” Ik heb via deze serie blogs over paradoxen   geprobeerd   een bijdrage te leveren aan die bewustwording.

In dit hoofdstuk beschrijf ik een tweetal paradoxen die mij vanuit een perspectief op de kerk zijn opgevallen. Kerk van boven en beneden Kamphuis schreef ooit een artikel in de reformatie onder de titel ‘Kerk, van boven en beneden’ ( 1 )  In dit artikel gaat Kamphuis in op de vraag hoe we tegen de kerk aan moeten kijken. Hij schrijft dat je ‘van boven’ en ‘van beneden’ tegen de kerk kan aankijken. Hij zegt er o.a. dit over: “Zowel de benadering ‘van beneden’ als die ‘van boven’ hebben dus bezwaren. Ik denk dan ook dat je uit dat dilemma moet stappen. Juist bij de kerkleer is dat heel belangrijk. De kern van de kerkleer ligt er juist in dat je die twee gezichtspunten met elkaar moet verbinden. Je hebt in de kerk te maken met het werk van God, dat heilig is en goed en onaantastbaar: de kerk is echt volk van God, lichaam van Christus, woonplaats van de Heilige Geest. Dat zijn die mooie woorden over de kerk, die onopgeefbaar zijn, omdat de bijbel ze ons zelf in de mond legt. En je