Recensie Gereformeerde hermeneutiek vandaag

Wat moet ik als leek (niet theoloog) nu met een onderwerp als hermeneutiek? Inderdaad weinig tot niets. Ik parkeerde het onderwerp dan ook als niet zo relevant voor mijn geloof en verdiepte mij er dus niet in. Ik had het boek Gereformeerde hermeneutiek vandaag ooit wel aangeschaft maar ongelezen weggezet in de boekenkast.

Een aantal maanden geleden echter wees iemand mij op een recensie en een daaropvolgende briefwisseling over hermeneutiek in het Reformatorisch Dagblad (=RD). Die verwijzing deed hij om mij onder de aandacht te brengen hoe verkeerd de nieuwe hermeneutiek zou zijn. Dat maakte mij nieuwsgierig. Zoals Huijgen het onder woorden bracht (in zijn interview met Adries Knevel): ‘Als je nou nieuwsgierig bent en iemand zegt iets waarvan je denkt: hoe kun je dat nu ooit zeggen, dan kun je zeggen die ander heeft geen verstand of hij ziet het helemaal verkeerd, maar je kunt je er ook in verdiepen.’ Ik heb de recensie en de briefwisseling opgezocht en gelezen. En nog eens gelezen. Er over nagedacht, er mee geworsteld, van wakker gelegen. Kort gezegd: ik heb mij er in verdiept en nu doe ik een poging om in een aantal blogs mijn gedachten onder woorden te brengen.

Het gaat over de recensie van dr. G.A. van den Brink in het RD van 28 september 2019 over het boek Gereformeerde hermeneutiek vandaag. Van den Brink gebruikt allereerst de drie woorden uit de titel van het boek om zijn recensie te schrijven. 

• Hermeneutiek: De auteurs van het boek geven een andere invulling aan dit begrip dan de traditionele betekenis van het woord hermeneutiek. 
• Vandaag: De auteurs willen daarmee volgens Van den Brink zeggen dat de hermeneutiek van vandaag ander is dan die van vroeger. 
• Gereformeerd: Van den Brink vraagt zich af wat de auteurs met dit woord bedoeld hebben. Hij vermoed dat ze daarmee bedoelen dat wie vandaag nog gereformeerd wil zijn van hermeneutiek moet veranderen. Ze bedoelen er volgens Van den Brink in ieder geval niet de optie mee ‘we sluiten ons aan bij de hermeneutische principes die in de gereformeerde tradities altijd normatief zijn geweest’.

Het geven van een andere betekenis aan het begrip hermeneutiek heeft volgens Van den Brink tot gevolg dat je in het boek niet vindt wat je zou verwachten: vragen over onfeilbaarheid van de Bijbel, het principe van ‘sola Scriptura’ het gezag van de Schrift, of het zelfgetuigenis daarvan.

Hij schrijft dat de TU-bezinningsreeks bedoeld is voor vooral predikanten en geïnteresseerde gemeenteleden, terwijl zeker hoofdstuk 2 van het boek (kernhoofdstuk – geschreven door Burger) ‘onverstaanbaar’ is en dus niet geschikt voor geïnteresseerde gemeenteleden.

Ook krijgt Van den Brink de indruk dat er in het boek sprake is van een andere visie op de openbaring. De aandacht van de betekenis van de tekst (Gods spreken in Zijn Woord) is verlegd naar de betekenis voor de gelovige.

Zijn conclusie en beoordeling is dan dat het boek onder de maat is (mijn typering). In de recensie wordt weinig tot niets in het boek (en dan vooral hoofdstuk 2 van het boek omdat zijn recensie met name daarop is gericht) als positief aangeduid. De recensie komt op mij over als ‘zakelijk’ met hier en daar een negatief beoordeling of waardering. Het woord ‘zorgwekkend’ noemt Van den Brink zelfs in zijn recensie. In de hierop volgende briefwisseling typeert Van de Brink zelf zijn recensie als ‘kritisch’ en ‘verontwaardigd’.

In mijn volgende blog kom ik op deze en een andere recensie terug.