Arjan's blog

In mijn vorige blog n.a.v. Minder moeten, meer FLOW van Jan Bommerez schreef ik dat het er om gaat ons hart weer te openen. Wat wordt daarmee bedoeld? Wat is een open hart? Ik schreef al eerder over ons ‘ hart ’, maar wat bedoelt Bommerez als hij schrijft over ons ‘hart’? Ik laat je hieronder meelezen met wat Bommerez hierover schrijft in Minder moeten, meer FLOW.   Ons ‘hart’ “Als we het over ons ‘hart’ hebben, bedoelen we in deze context niet de hartspier, maar onze kern, onze essentie, ons niet-fysieke wezen. Ons wezen, ons hart is openheid.” “Open hart is hetzelfde als ons essentiële zelf.”   Van persoonlijkheid naar essentie “Onze taak is de persoonlijke materie om te zetten in vloeiende levensenergie, onze persoonlijkheid te ontdooien. Alleen de warmte van het hart kan dat. We hebben in eerste instantie behoefte aan liefde voor onszelf, aan mededogen met onze menselijke conditie.”   “Hoe kom je voorbij de automatische hersenen? Via het hart. We kunnen enkel en alleen bo

Jan Bommerez schrijft in zijn boek Minder moeten, meer FLOW uitgebreid over onze persoonlijkheid . Hieronder geef ik (globaal) weer wat hij daarover zegt.   Wat is onze persoonlijkheid? De persoonlijkheid is ons persoonlijke zelf, geconditioneerde zelf, ons stimulus-respons-zelf. Zolang wij niet ontwaken uit onze geconditioneerde staat, vertonen we automatisch gedrag. “Op z’n minst 97 procent van alles wat we doen is het product van een gewoonte of een patroon.” Wij worden geleefd ‘door de automatismen van je persoonlijke zelf dat bestaat uit geconditioneerde reacties op prikkels (AG: stimuli).”   “(…) je persoonlijke, met het lichaam geïdentificeerde ik bestaat uit een veelvoud van ikken”. “Die ikken zijn verschillende bundels reacties, aangeleerd of aangeboren of geërfd van vorige generaties. Dat is onze persoonlijkheid, ons persoonlijk ik: een myriade van stimulus-responsmechanismen. Daar is niets verkeerd mee, zolang je maar inziet dat er nog een ontwikkelingsniveau bestaat da

In mijn vorige blog gaf ik aan dat de ondertitel van het boek Minder moeten, meer FLOW van Jan Bommerez mijn aandacht trok: Ontdek opnieuw de magie uit je kinderjaren .   Mijn oudste kleinkind (ze is nu ongeveer 2,5 jaar oud) deed mij beseffen hoe bijzonder die eerste paar jaar van een mensenleven is. Kinderen zijn dan nog zo puur, zo primair reagerend, zo levend in het NU, zo enthousiast en opgetogen, zo onschuldig, zo onbevangen, zo….. Wat raken wij bij het volwassen worden veel van die mooie eigenschappen kwijt!   Bommerez appelleert met zijn ondertitel daaraan. Ook stelt hij aan het begin van zijn boek deze vraag: “Als je beseft dat kinderen tot hun tweede levensjaar meestal in FLOW zijn, is die staat dan niet de manier waarvoor we van nature bedoeld zijn?” Is dat realistisch?   Hersenen “Onze hersenen hebben een directe invloed op wat wij als realiteit kunnen ervaren.” “Kleine kinderen hebben nog een onvervormde structuur in hun hersenen, hun zenuwbanen en hun hormonale net

Ik las het boek Minder moeten, meer FLOW van Jan Bommerez. Hij schrijft in de inleiding dat dit boek een afgeleide versie is van zijn boek Flow en de kunst van het zakendoen . Een versie dus die niet gericht is op de zakelijke wereld; bestemd voor mensen in een niet zakelijke-omgeving.   Het doel van dit boek is ‘je te helpen los te komen van beperkende overtuigingen en patronen zodat je meer vrijheid en FLOW kent in je leven’. Het boek is daarbij een wegwijzer en niet de weg.   Bommerez is geen stereotype wetenschapper die in een ivoren toren zijn boek schreef. Nee, hij is ervaringsdeskundige. Hij beschrijft zijn ervaringen in hoofdstuk 4. Toen hij 25 jaar was overleed zijn beste vriend en stortte zijn wereld in. Zijn huwelijk liep op de klippen en hij verloor zijn bedrijf, zijn geld, zijn bezittingen, zijn reputatie, zijn thuisland 'en voor langere tijd ook de rest van zijn goede moed'. Bommerez schrijft: “Ik ben niet kapotgegaan, maar het heeft af en toe niet veel gesch

De boeken van Tomá š Halík blijven mij boeien. Zo vind ik het bijzonder hoe hij in  De namiddag van het christendom over geloof en ongeloof schrijft. Fijngevoelig en genuanceerd.   “Geloof en ongeloof bevinden zich in een veel diepere dimensie van de mens dan het bewuste en rationele domein; ze bevinden zich ook in de onderbewuste en onbewuste structureren van de menselijke psyche, (…).” “Geloof zoals ik het in dit boek opvat, kom je niet alleen tegen in het leven van mensen die zich identificeren als gelovigen, maar ook in een impliciete, anonieme vorm, in de spirituele zoektocht van mannen en vrouwen buiten de zichtbare grenzen van religieuze leerstellingen en instellingen.”   “Wat geloof is en wat het niet is, moet noodzakelijkerwijs steeds opnieuw worden onderzocht door een zorgvuldige studie van verschillende vormen van geloof en ongeloof. Geloof en ongeloof zijn geen ‘objectieve werkelijkheden’ die onafhankelijk van de waarnemer bestaan. Het zijn verschillende interpretati

In mijn vorige blog zette ik drie boeken op een rijtje en noemde een onderwerp dat bij alle drie de schrijvers aan bod komt. Ik blijf even bij het vergelijken van de drie genoemde boeken. Zo viel het mij op, dat een aantal ‘grootheden’ in alle drie de boeken wordt genoemd. Zo las ik over de ‘oervader van het moderne rationalisme’, René Descartes. De man van de beroemde uitspraak: Ik denk, dus ik ben (in het Latijn: ego cogito, ergo sum).   Tolle schrijft in De kracht van het Nu daarover dit: “De filosoof Descartes geloofde dat hij de meest fundamentele waarheid gevonden had toen hij zijn beroemde uitspraak ‘ik denk, dus ik besta’ deed. In werkelijkheid maakte hij de meest elementaire fout die er is: het gelijkstellen van denken met Zijn en identiteit met denken.” Tolle noemt het verstand ‘een voortreffelijk instrument’ maar denken ook een ziekte. Hij voert in genoemd boek een pleidooi om je niet te identificeren met je verstand. Je bent niet de denker. Je bent je echte ik, je Zelf,

  Ik las de afgelopen weken de volgende drie boeken: De kracht van het Nu van Eckhart Tolle; Kun je een rups leren vliegen? van Jan Bommerez; en: De namiddag van het christendom van Tomá š Halík. Drie heel verschillende boeken. De kracht van het Nu is een spiritueel boek. Kun je een rups leren vliegen? is een boek over transformationeel leiderschap. En Halík staat in de namiddag van het christendom stil bij de toekomst van de kerk en het christendom.   Verschillende boeken waarin toch ook deels dezelfde onderwerpen aan de orde komen. Daarover schreef ik al eerder de blog Bommerez ontmoet Tolle . Er zijn ook onderwerpen die in alle drie de boeken aan bod komen. Zo’n onderwerp is ‘je zelf’: je echte ik in tegenstelling tot je onechte, valse, illusionaire, denkbeeldige ik (ook wel ego genoemd). Hoe Tolle en Bommerez daar tegenaan kijken, komt in mijn hiervoor geschreven blogs al naar voren. In deze blog meer over wat Halík daarover schrijft.   “De namiddag van het leven – d

Tomáš Halík schreef het boek  De namiddag van het christendom  – op weg naar een nieuw tijdperk. Ik laat hem zelf via een aantal citaten vertellen waar zijn boek over gaat.   “Dit boek gaat over de veranderingen van het geloof in mensenlevens en in de geschiedenis. Hierin stel ik de vraag welke transformaties er in onze tijd plaatsvinden en welke mogelijke toekomstige vormen van christendom zich in de vele crises al aankondigen.”   “Dit is een boek over geloof als een zoektocht naar God te midden van een veranderende wereld, over geleefd geloof en over de geloofsdaad. Dit wil zeggen dat het veel meer gaat over hoe we geloven (…) dan over wat we geloven, wat het ‘object’ van ons geloof is (…).”   Het gebruik van namiddag in de titel van het boek werd Halík ingegeven door een metafoor van C.G. Jung. Met die metafoor beschrijft Jung ‘de dynamiek van een individueel mensenleven’. Halík past deze metafoor toe op de geschiedenis van het christendom. Het gebruikt deze metafoor ‘om de pa

Als je het boek De kracht van het Nu van Eckhart Tolle openslaat dan kom je veelvuldig het woord ‘ bewustzijn’ (en afgeleide vormen als (on)bewustheid of ‘(on)bewust’ ) tegen. Dat begint al in het voorwoord . Daar schrijft Tolle dat het boek een bijdrage levert ‘aan de zo noodzakelijke transformatie van bewustzijn ’. Hij schrijft daar over “hoe noodzakelijk en urgent een radicale verandering in bewustzijn is” en dat bij veel mensen “het oude bewustzijn nog zeer sterk aanwezig” is.   In de inleiding vertelt Tolle hoe het boek is ontstaan. Hij worstelde met onophoudelijke angsten, afgewisseld met perioden van suïcidale depressiviteit. Hij wilde op een gegeven moment een einde aan zijn leven maken. “’Ik kan niet meer leven met mezelf.’ Die gedachte bleef zich maar in mijn geest herhalen. En opeens werd ik me bewust hoe eigenaardig die gedachte was. Ben ik een of twee? Als ik niet met mezelf kan leven, moeten er twee ikken zijn: het ‘ik’ en het ‘zelf’ waar ‘ik’ niet mee kan leven.

Naast een hartelijke aanbeveling van het boek De kracht van Nu (Eckhart Tolle) vind je in het boek Kun je een rups leren vliegen?  van Jan Bommerez allerlei onderwerpen terug die ook beschreven zijn in De kracht van Nu . Ik noem er hieronder een aantal.   Aanwezigheid en Nu De nadruk op aanwezigheid en het Nu . De meester (meesterschap) kijkt, neemt waar op basis van ‘totaal aanwezig zijn in het nu zonder patronen of modellen’.   “Een meester is vrij van conditioneringen en dus van oordelen en vooroordelen.” “In essentie komt meesterschap voort uit het totaal aanwezig zijn in het hier en nu.”   Je ‘echte zelf’ Tot welke grootsheid inspireren mensen zoals Gandhi, King, Jezus, Boeddha e.a. ons? “Onze eigen grootsheid, de vlinder in elk van ons: ons ‘echte zelf.” Ons echte zelf ‘is onze ware grootsheid, ons echt potentieel, onze essentie, onze transpersoonlijke dimensie’.   Vormen “Hoog energetische, meer dan puur zintuigelijke waarneming daarentegen (AG: in vergelijk met laag ene

Jan Bommerez schreef het boek Kun je een rups leren vliegen? . Het boek heeft als ondertitel Over de noodzakelijke kwantumsprong van veranderingsmanagement naar transformationeel leiderschap meegekregen. Het boek gaat dus over transformationeel leiderschap. Een fascinerend boek! Bijzonder hoe hij in 160 pagina’s zoveel boeiende zaken weet te beschrijven.   Om ‘transformatie’ goed en duidelijk te kunnen uitleggen, gebruikt Bommerez de metafoor ‘van rups naar vlinder’. “De essentie van het transformatieproces is dat het gaat om het bevrijden van potentieel, zoals de potentieel aanwezige vlinder in de rups (…).” Hij kiest voor transformatie op basis van een ‘nieuw paradigma’: “we zijn toe aan iets veel radicalers dan verandering”. “Menselijke transformatie, zowel individueel als organisatorisch, gebeurt alleen als er een fundamentele paradigmawisseling plaatsvindt.” Veranderingsmanagement is ontoereikend.   “Een transformationele leider is zijn principes.” “’Principes (…) hebben het

Eckhart Tolle onderscheidt in zijn boek De kracht van het Nu ‘kloktijd’ en ‘psychologische tijd’. Kloktijd is de tijd die hoort bij de praktische kanten van het leven. Psychologische tijd komt neer op “identificatie met het verleden en voortdurend dwangmatige projectie op de toekomst”. Psychologische tijd is altijd verbonden met een onwaar identiteitsgevoel. In een met het verstand geïdentificeerde bewustzijnstoestand wordt het Nu “volkomen verduisterd door de psychologische tijd”.   “De oude patronen van denken, emoties, gedrag, reacties en verlangens manifesteren zich in eindeloze herhaling als script in je hoofd waar aan je een soort van identiteit kunt ontlenen, maar dat de werkelijkheid van het Nu volkomen verbergt. Het verstand schept dan een obsessie voor de toekomst als ontsnappingsmogelijkheid uit het onbevredigende heden.”   “Alle negativiteit wordt veroorzaakt door een ophoping van psychologische tijd en ontkenning van het heden. Onrust, vrees, spanning, stress, zorge

In het boek Revolutie binnen de relatie maakte ik kennis met een uitgebreide omschrijving van het ‘ego’ . Boswijk-Hummel schrijft daar dat het misgaat op het moment dat je je (bij je groei naar volwassenheid) gaat identificeren met je ego. Je ego wordt dan je onechte ik.   Onechte, denkbeeldige, valse ik Tolle schrijft in De kracht van het Nu ook uitgebreid over het ego. Tolle omschrijft eerst de term ‘ego’: “(…) als ik het in deze context gebruik, staat het voor een onecht ik, ontstaan door de onbewuste identificatie met het verstand”. Je ‘onecht zelf’ – “als vervanging voor je ware zelf”. “Bij het opgroeien vorm je een mentaal beeld van wie je bent op basis van je persoonlijke en culturele conditionering. We kunnen dit denkbeeldige ik het ego noemen.” Tolle noemt ego ook wel “het valse, door het verstand gemaakte zelf’.   Gevaar - angst “Zoals gezegd word je bovendien door je ego geleefd zolang je je met je verstand identificeert. Het ego voelt zich vanwege zijn schimmige natu

Ik schreef al eerder over kiezen en het hebben van een keuze . Het is een onderwerp dat mij blijft boeien. Het raakt ook een onderwerp als autonomie . Eckhart Tolle schrijft in De kracht van het Nu over kiezen, het hebben van een keuze.   Hij schrijft: “Het lijkt altijd alsof mensen kunnen kiezen, maar dat is een illusie. Wat valt er feitelijk te kiezen zolang je verstand met zijn geconditioneerde patronen het voor het zeggen heeft in je leven, zolang je je verstand bent ? Niets, natuurlijk. Je bent er niet eens.”   “Keuze veronderstelt bewustzijn; een hoge mate van bewustzijn. Zonder bewustzijn heb je geen keus. Kiezen begint op het moment dat je je losmaakt van de identificatie met je verstand en zijn geconditioneerde patronen, op het moment dat je aanwezig wordt. Tot je dat punt bereikt, ben je geestelijk gesproken onbewust. Dat betekent dat je gedwongen wordt om te denken, voelen en doen zoals je geconditioneerde verstand je ingeeft.” Het verstand is geconditioneerd door het

Ik las De kracht van het Nu van Eckhart Tolle. Het boek kreeg de wat ongelukkig vertaalde ondertitel mee: Gids voor een bewust en gelukkig leven (A Guide to Spiritual Enlightenment). Eckhart Tolle is volgens het boek “een van de meest inspirerende en visionaire spirituele leraren van dit moment”. En de kracht van het Nu is ‘hét spirituele boek van de afgelopen decennia’. Een spiritueel boek dus, geschreven door een spirituele leraar.   Ik voelde mij wat beduusd bij het lezen van dit boek. Er ontvouwde zich voor mij een hele nieuwe wereld die mij tot nu toe onbekend was, terwijl ik toch al Abraham heb gezien. Niet dat ik helemaal onbekend ben met spiritualiteit. Ik had er wel eens iets over gelezen en gehoord. Zo las ik eerder Spiritualiteit van beneden van Grün en Dufner. Ik vermoed dat wat daarin ‘spiritualiteit van beneden’ wordt genoemd, in het boek van Tolle verder uitgewerkt is. De kracht van het Nu gaat m.i. (vooral) over de menselijke kant van spiritualiteit.   Het boek