Arjan's blog

“Veroordeling bevat altijd een element van zelfrechtvaardiging en van afstandelijkheid ten opzichte van degene die we veroordelen. En in zelfrechtvaardiging zit altijd een element van vergelijking (…).” “Veroordeling bestaat meestal voor een groot deel uit minachting (…).” “Wat we zien gebeuren bij boosheid , is dat het bijna altijd leidt tot veroordeling (…).” Allemaal zinnen uit het boek ‘ Gods geheime plan ’ van Dallas Willard . Het gaat mij hier vooral om de aspecten ‘afstandelijkheid’, ‘vergelijking’, ‘boosheid’ en ‘minachting’ (ik heb deze aspecten in deze blog steeds cursief weergegeven). Aspecten die alles te maken hebben met ‘veroordelen’. Henri Nouwen schrijft in zijn boek ‘Eindelijk thuis’ ook over deze aspecten en kleurt ze als het ware in vanuit de gelijkenis van de verloren zoon . “De vreugde bij de terugkeer van de jongste zoon betekent geenszins dat de oudste zoon minder geliefd of minder gewaardeerd zou zijn. De vader heeft geen lievelingskind. Hij  verg...

Hans Groeneboer schrijft in zijn boek ‘Leven of overleven’ over de autonomie van de mens. Hans schrijft dat God de mens het vermogen gaf een eigen autonomie te hebben. “Dat wil zeggen dat de kracht en autoriteit in de mens aanwezig zijn om een eigen weg te gaan.” De mens krijgt de ruimte om in vrijheid eigen keuzes te maken ook als deze tegen de wil van God ingaan. Vanwege die autonomie konden Adam en Eva in het paradijs kiezen te eten van de boom van de kennis van goed en kwaad. Bij het lezen van het boek ‘Eindelijk thuis’ van Henri Nouwen valt mij op dat hij de autonomie van de mens regelmatig terug laten komen. Hij schrijft over de ruimte bij mensen om eigen keuzes te maken en over vrijheid . Wat voorbeelden: ·   “Maar de Vader kon zijn kind niet dwingen thuis te blijven. Hij kon zijn geliefde zoon zijn liefde niet opdringen. Hij moest hem in vrijheid laten gaan, ook al voelde Hij de pijn die dat bij zijn zoon en bij Hemzelf zou veroorzaken.” ·   “J...

Henri schrijft in zijn boek ‘Eindelijk thuis’ dat het schilderij in plaats van ‘De terugkeer van de verloren zoon’ ook de titel ‘Het welkom door de Barmhartige Vader’ had kunnen meekrijgen. “Jezus’ gelijkenis is in feite een ‘gelijkenis van de liefde van de Vader’.” “Zelden werd Gods onmetelijke, barmhartige liefde op een dergelijke aangrijpende manier tot uitdrukking gebracht.” “Elk detail van de gestalte van de vader – (…) – getuigt van Gods liefde voor de mensen, een liefde die er vanaf het begin al is geweest en die er altijd zal zijn.” “Het hart van de vader brandt van een mateloos verlangen om zijn kinderen thuis te brengen.” Ik ben er van overtuigd schrijft Henri dat “veel van mijn emotionele problemen als sneeuw voor de zon zouden wegsmelten, als ik de waarheid van Gods moederlijke, niet-vergelijkende liefde kon laten doordringen tot het diepste van mijn hart.” “Ik begin nu in te zien hoe radicaal het karakter van mijn geestelijke reis zal veranderen, als ik mij God nie...

Het tweede deel van de geestelijke reis van Henri, zoals beschreven in ´Eindelijk thuis´ gaat over de oudste zoon. Hoe meer hij over de oudste zoon nadenkt, des te meer herkent hij zichzelf in hem. Het kost hem geen moeite om zich te identificeren met de oudste zoon. Ook de oudste zoon raakte verloren en op drift, hoewel hij thuisbleef. “Deze verlorenheid kenmerkt zich door oordelen en veroordelen, door boosheid en wrok, door bitterheid en jaloezie. Niets is zo funest en zo schadelijk voor het hart dan juist deze verlorenheid.” De verlorenheid van de jongste zoon is heel doorzichtig. De verlorenheid van de oudste zoon is veel moeilijker te onderkennen. “Deze ervaring: niet in staat te zijn binnen te treden in de vreugde van een ander, is de ervaring van een hart vol wrok. De oudste zoon kon het huis niet binnengaan om de vreugde van zijn vader te delen. Zijn zelfbeklag verlamde hem en daardoor kon hij door duisternis worden overvallen.” Henri schrijft dat hoe meer hij over de o...

Henri Nouwen schrijft in zijn boek ‘Eindelijk thuis’ over zijn geestelijk reis. Een reis die zich voltrekt in drie etappes. Eerst identificeert Henri zijn met de jongste zoon. De verloren zoon die weer thuiskomt. Maar thuiskomen impliceert een vertrek. De jongste zoon vertrekt met de erfenis naar verre oorden, ondanks dat zijn vader nog springen levend is. De jongste zoon geeft blijk van een ‘provocerende opstandigheid’. Hij verlaat zijn (geestelijk) huis. “Thuis, dat is het centrum van mijn wezen, waar ik de stem kan horen die zegt: ‘Jij bent mij liefste zoon, in wie Ik mijn welbehagen heb’.” Henri stelt de vraag: “Waar hoor ik thuis? Bij God of in de wereld?” “De liefde van de wereld is een voorwaardelijke liefde en zal dat ook altijd blijven. Zolang ik mijn ware identiteit zoek in de wereld van de voorwaardelijke liefde, blijf ik de slaaf van de wereld, gevangen in de cirkel van proberen en falen.” “Telkens wanneer ik de onvoorwaardelijke liefde zoek waar ze niet gevonden ka...

Henri Nouwen schrijft in zijn boek ‘Eindelijk thuis’ over het avontuur dat hij beleeft met Rembrandts’ schilderij ‘De terugkeer van de verloren zoon’. Dit schilderij beeldt het verhaal uit zoals dat beschreven is in Lucas 15 : 11 – 32 . Het avontuur, de geestelijke ontdekkingsreis van Henri begint in 1983 als hij oog in oog komt te staan met een poster van het genoemde schilderij. Hij herkent zich in de verloren zoon die zich geborgen weet in de armen van zijn vader. In 1986 maakt Henri kennis met het originele schilderij van Rembrandt en wel in het museum de Hermitage in Sint-Petersburg. Uren zit Henri op een stoel voor het schilderij en neemt hij het tafereel in zich op. Henri schrijft: “Het schilderij nam mij volledig in beslag. Dit moment was inderdaad een thuiskomst.” Henri identificeert zich achtereenvolgens met de jongste zoon, de oudste zoon en de vader. Ook Rembrandt herkent hij in de jongste, de oudste zoon en de vader. In de jongste, de oudste zoon en de vader...

In Lucas 10 : 38 – 42 kunnen we het volgende lezen:  Toen ze verder trokken ging hij een dorp in, waar hij gastvrij werd ontvangen door een vrouw die Marta heette. Haar zuster, Maria, ging aan de voeten van de Heer zitten en luisterde naar zijn woorden. Maar Marta werd helemaal in beslag genomen door de zorg voor haar gasten. Ze ging naar Jezus toe en zei: ‘Heer, kan het u niet schelen dat mijn zuster mij al het werk alleen laat doen? Zeg tegen haar dat ze mij moet helpen.’ De Heer zei tegen haar: ‘Marta, Marta, je bent zo bezorgd en je maakt je veel te druk. Er is maar één ding noodzakelijk. Maria heeft het beste deel gekozen, en dat zal haar niet worden ontnomen.’ In de ND-bijlage van 7 april staat een interview met Renée van Riessen met als titel ‘ Eten met de deur open ’. In dit interview wordt bovenstaande geschiedenis aangehaald: “De ziel zit vooral in ons doen. Denk aan Marta in de Bijbel, die druk bezig was met bedienen toen Jezus bij haar kwam. Wij lezen dat vaak ...

In mijn vorige blog schreef ik over ‘ onbegrip ’: ‘Onbegrip is zomaar gebaseerd op onwetendheid’. Tjeerd Boersma schrijft ook over begrip en onbegrip en wel in ‘Het conflict te lijf’. [1] Volgens hem ontstaan “verreweg de meeste conflicten door een ‘onschuldig anders-zijn’ van de ander, en maar weinig door echt boevengedrag en kwade opzet”. “Doordat iedereen uniek en dus anders is, is er ook niemand die ik helemaal begrijp. Dat levert spanning op – niet te voorkomen en heel normaal.” Hij geeft aan dat je met die spanning twee kanten op kan: het kan leiden tot meer begrip óf meer onbegrip . Begrip leidt tot vertrouwen, acceptatie, respect en verrijking. Onbegrip leidt tot wantrouwen, afwijzing, verachting en scheiding. Onschuldig anders-zijn van de ander. Over anders-zijn schrijft ook Henri Nouwen mooie woorden. [2] “Vreemden, mensen die anders zijn dan wij, maken ons vaak angstig, achterdochtig, vijandig zelfs. Hun anderszijn zorgt ervoor dat wij ons onzeker voelen.” Hoe komen w...

Ik schreef op mijn blog ‘ Zijn zoals Adam ’ over kwetsbaarheid. Ook de blog ‘ Hoe kwetsbaar is de kerk? ’ gaat over (het peilen van) kwetsbaarheid. Mijn blog ‘ Ongepland interactief moment ’ gaat vooral over het stellen van de juiste vraag om zo door te dringen tot de kern. Doordringen tot de kern is nodig om uit te komen bij het kwetsbare, het gekwetste in mensenlevens. Om duidelijk te krijgen waar het iemand om gaat. We geven door woorden een stukje van onze gedachten aan anderen. Dat heb ik gedaan met het schrijven van de genoemde blogs. Dat hebben anderen gedaan door hun reactie daarop te geven. Het is een vorm van je kwetsbaar opstellen. Je laat mensen in je hart kijken. Door te reageren vanuit anonimiteit geef je (wellicht onbewust) aan, dat we nog niet in alle opzichten een kwetsbare kerk zijn. Aan Anoniem en Sekel vraag ik in dit verband: waarom kom je niet voor je echte identiteit uit? Waarom stel je je niet kwetsbaar op? Ik schreef eerder dat niet een mening of standpunt ...

Bij het lezen van het boek ‘Adam – een vriendschap’ van Henri Nouwen dacht ik aan de blog van Jos Douma: ‘ Kerst: kwetsbaar kerk zijn ’. Jos brengt op een heel mooie manier onder woorden wat kwetsbaar kerk zijn is: “ Dat vraagt om een kerk waar niet in algemene (theologische en vrome en ongetwijfeld ook correcte) termen wordt gesproken over zonde en schuld en genade en liefde, maar om geloofsgemeenschappen (groot of klein, oud of nieuw) waar mensen kwetsbaar kunnen zijn, waar gelovigen zich niet hoeven te schamen voor hun worstelingen, voor hun falen, voor hun pijn en frustratie. ” De kerk zou een soort Daybreak-gemeenschap moeten zijn waar kwetsbare mensen liefdevol worden opgevangen. Waar ‘sterke’ mensen (zoals Henri) mogen ontdekken juist door de omgang met gekwetste en kwetsbare mensen (zoals Adam) hoe kwetsbaar ze feitelijk zelf zijn. Ik moest denken aan het ‘ongeplande interactieve moment’ in een morgendienst van onze gemeente waarin iemand hardop de vraag stelde: “ Als wij...

Ik ben ‘Adam – een vriendschap’ van Henri Nouwen aan het lezen. Wat een ontroerend boek. Henri ging werken in de Arkgemeenschap van geestelijk en lichamelijk gehandicapten. Daar wordt hij geconfronteerd met het kwetsbare in de vorm van gehandicapten mensen (vooral in de persoon van Adam), maar ook met het liefdevolle van de Daybreak-gemeenschap. Juist daar, in die veilige en vriendelijke omgeving brokkelde de verdedigingsmechanismen die Henri rond zijn innerlijke handicaps had opgetrokken af. ‘In dit klimaat van liefdevolle zorg, waar competitie en individuele prestatie geen druk op mij legden leerde ik mijzelf kennen als een heel onzekere, afhankelijke en kwetsbare persoon.’ Henri belandde in een crisis. Hij werd ‘opgenomen’ en daar leerde hij om te luisteren naar een innerlijke stem die zachtjes zei: ‘Je bent mijn kind. Ik hou van je, mijn hart gaat naar je uit.’ “Heel lang bleef ik die stem wantrouwen. Ik zei alsmaar tegen mezelf: ‘Dat is niet waar. Ik weet hoe ’t zit. Er is ni...

“Niet wat je meemaakt is belangrijk, maar hoe je ermee omgaat.” Bemind – Henri Nouwen in gesprek van Philip Roderick

“Zo ziet het leven eruit als je het van boven af bekijkt: al wat je doet is een kans om je hart te vernieuwen. Kijk je er van onderuit tegenaan, dan is het chronos: ik moet overleven, en daarvoor moet ik knokken.” Bemind - Henri Nouwen in gesprel Philip Roderick

“Eenzaamheid is luisteren naar de stem die zegt dat jij bemind bent, is alleen zijn met Hem die zegt: ‘Jij bent mijn geliefde, ik wil bij jou zijn. Doe niet zo druk, ga niet aan iedereen bewijzen dat je geliefd bent. Je bent al bemind.’” Bemind - Henri Nouwen in gesprek Philip Roderick

“(…) als ons bezig-zijn voortkomt uit een diepe onzekerheid over onszelf, is het niet zeker dat het ten dienste staat van het Rijk van God.” Bemind – Henri Nouwen in gesprek Philip Roderick

“De christelijke gemeenschap is een gemeenschap van mensen die elkaar herinneren aan wie en wat ze werkelijk zijn: de geliefden van God.” Bemind - Henri Nouwen in gesprek Philip Roderick

In hoofdstuk 5 van ‘Geestelijk fit – het belang van christelijke karaktervorming’ schrijft Graham Tomlin over het worden als God. In dit hoofdstuk viel mij opnieuw op dat we maar niet ‘een relatie met God hebben’, maar “delen in Gods eigen wezen”. “(…) christen-zijn betekent ‘deel (…) krijgen aan de goddelijke natuur’.” Wij worden als het ware vergoddelijkt, hoe beperkt dat in dit aardse leven misschien ook nog maar is. Henri Nouwen wees mij daar ook al op: “In en door de Geest van Christus worden we Christussen voor anderen, overal en altijd. Discipelschap (leerling zijn) is dus het leven van de Geest in onszelf, waardoor we opgetild worden naar het goddelijke leven.” Nouwen schrijft, dat de weg van het kruis ons eigen pad wordt, niet omdat we proberen Jezus na te volgen, maar omdat we door onze verwantschap met zijn Geest veranderd zijn in levende Christussen. [1] Navolging gaat dus veel verder dan alleen maar het inspirerende voorbeeld van Jezus volgen en overnemen. “God verge...

In ‘ De woestijn zal bloeien ’ schrijft Henri Nouwen o.a. over de relatie tussen dicht bij mensen komen en oordelen. Over dit onderwerp schreef ik al eerder de blog ‘ Oordeel niet ’. Toen ik Nouwen las, moest ik hier weer aan terugdenken. Hij schrijft dat mededogen (medelijden) nooit kan samengaan met oordelen, “want oordelen schept afstand, onderscheid, en dat verhindert ons om werkelijk bij de ander te zijn”. Dus dicht bij mensen komen, een relatie op zielsniveau kan niet samengaan met oordelen. Volgens Nouwen is het pastoraat, onze omgang met anderen, doortrokken met oordelen. “Vaak geheel onbewust delen we onze mensen in in zeer goed, goed, neutraal, slecht en zeer slecht.” Of om een andere indeling te gebruiken: in degelijk (?) gereformeerd, gereformeerd en evangelisch. “Deze beoordeling heeft grote invloed op ons pastoraat (…). Voor we het weten trappen we in de val van de self-fulfilling prophecy.” Degenen van wie wij denken dat ze tot een bepaalde categorie behoren, behandelen ...

En hoe is de spanning tussen ideaal een werkelijkheid bij Visser teruggebracht tot hanteerbare proporties? Hij kreeg meer zicht op de hoogte, diepte en breedte van het werk van de Geest. Hij kreeg een intenser geestelijk leven. En hij kreeg oog voor de noodzaak van geestelijke discipline en ging die discipline handen en voeten geven in zijn leven. Dat zijn ook precies de punten waar ik (weer) oog voor kreeg via het boek van Henri Nouwen: ‘ Nederigheid en dienstbaarheid – het neerwaartse pad van Christus ’. Nouwen laat zien, dat het niet voldoende is om Jezus te volgen of om je te laten bezielen door de woorden en daden van Jezus Christus. Nee, je mag leven als de levende Christus, hier en nu, altijd en overal. Ja maar, kan een mens voor zo’n (geestelijk) leven kiezen? Is dat niet te hoog gegrepen? “Het is juist die goddelijke manier van leven die onze Heer ons wil aanreiken door zijn Geest.” Een geestelijk leven is het leven van de Geest van Christus in ons. Let op het werk van de Gees...

Iemand schreef over “de hijgerige toon van als maar meer en als maar beter”. Hij ergerde zich aan een enorme gerichtheid op persoonlijke groei en 'spiritualiteit'. Het moet vooral niet gaan over 'groei', 'meer', 'gevolgen', 'effect', 'anders dan vroeger', etc. Nu kan er een sfeer van ‘hijgerigheid’ meekomen bij het spreken over groei, veranderen en spiritualiteit (geestelijk leven), namelijk als we groei, veranderen, een geestelijk leven zien als een doel . Maar hebben we dan wel de Bijbelse boodschap goed begrepen? Een geestelijk leven is het leven waarin de Geest van Christus ons gegeven wordt. De Geest die ons voor 100% wil laten deelnemen aan het goddelijk bestaan, een bestaan dat nieuwe mensen van ons maakt met een nieuwe geest. “In en door de Geest van Christus worden we Christussen voor anderen, overal en altijd. Discipelschap (leerling zijn) is dus het leven van de Geest in onszelf, waardoor we opgetild worden naar het goddelijke ...