Arjan's blog

Onze persoonlijkheid, onze persoonlijke identiteit kan vergeleken worden met een ‘ erf ’, een eigen, uniek stukje grond. Aspecten van onszelf, van onze identiteit , van onze persoonlijkheid zijn ons lichaam, onze opvattingen, onze gevoelens, ons gedrag, onze gedachten, onze talenten en vermogens, onze verlangens en onze keuzes. Allemaal aspecten of kenmerken van ons erf. Grenzen - afbakenen Ons eigen stukje grond is niet oneindig of onbeperkt. Nee, het is juist beperkt, afgegrensd of afgebakend. Het stukje grond kent grenzen . Onze grenzen die van anderen  moeten we  accepteren en respecteren. Het is belangrijk dat wij onze eigen beperkingen (begrenzing) kennen van bijvoorbeeld onze talenten en vermogens. Of dat wij onszelf lichamelijk op de juiste manier afbakenen naar anderen toe: tot hier en niet verder. Met grenzen definiëren wij onszelf (identiteit). Zij laten zien wat van ons (persoonlijk) is en wat niet van ons is. Een grens maakt duidelijk waar wij eindigen...

Ik heb op m’n blog al eens geschreven over ‘de dialoog’. Over de dialoog in een huwelijk . Over de dialoog als manier waarop er omgegaan kan worden met verschillen in de kerk .  Maar, wat is een dialoog nu precies? Het woord ‘dialoog’ is eigenlijk een containerbegrip. Het woord kan allerlei verschillende betekenissen hebben. Zo kan ‘dialoog’ de wijze van communiceren aangeven: een gesprek tussen twee mensen. Het woord kan ook een politieke lading meekrijgen. Zo gaf het ND een artikel deze kop mee: ‘ FARC: dialoog is enige oplossing ’.  Daarnaast is dialoog ook een relationeel begrip. In de contextuele benadering (Nagy) is dialoog een belangrijke term. Een dialoog is in die benadering de werkelijke ontmoeting tussen mensen. Door dialoog te koppelen aan ontmoeting is al veel gezegd. Ik schreef er al eerder over: over ‘ het geluk van de ontmoeting ’ en over ‘ mislukte ontmoetingen ’. En over een echte ontmoeting die niet beoordeelt en niet veroordeelt . Een dialoog is d...

Ik schreef al eerder over de recensie ‘ Is diversiteit in de kerk altijd goed? ’ van Hans Schaeffer. In dit artikel schrijft Schaeffer dat de waarheidsvraag altijd gesteld moet worden in de vorm van een vraag: lees ik de Bijbel goed, als ik meen dat zus of zo niet juist is? Dit doet mij sterk denken aan wat Dallas Willard in zijn boek ‘ Gods geheime plan ’ schrijft over ‘het verzoek als hart van gemeenschap’. Hij schrijft dit naar aanleiding van Mat. 7 : 7 – 11 . Ik schreef eerder dat van iets zeggen dat het dé waarheid is, gemakkelijk een manier kan zijn om je eigen gelijk af te dwingen. Jouw waarheid verhef je daarmee tot dé waarheid: eind van alle tegenspraak. Je forceert daarmee als het ware je eigen gelijk bij anderen. Zo met de waarheid omgaan, leidt niet tot verbondenheid. Het stellen van de waarheidsvraag in de vorm van een vraag heeft een heel andere werking. Willard schrijft er dit over: “Omdat ik ze niet langer probeer te forceren , wordt zuivere communicatie, ...

De afgelopen maanden maakte ik een cursusdag over ‘communicatie’ mee. De dag had als doel je bewust te worden van en je te trainen in communicatievaardigheden. Het was een boeiende dag waarvan ik veel geleerd heb. Vooral aan het volgende denk ik nog regelmatig terug: communicatie is óf aanvaarding / acceptatie óf afwijzing . Met ons spreken drukken wij aanvaarding óf afwijzing uit. Wat zal het een zegen zijn als wij ons hiervan wat meer bewust zouden worden en dit zouden toepassen in ons spreken. Wat zou het heilzaam zijn als ouders in de terechtwijzing van hun kinderen aanvaarding meegeven. Wat zou het constructief zijn als mannen en vrouwen in hun relatie acceptatie aan elkaar doorgeven. Wat zou het goed zijn als in de kerk (pastorale) gesprekken gekenmerkt worden door onderlinge aanvaarding en acceptatie in plaats van afwijzing. Ik snap nu ook beter dat Henry Cloud waarheid zonder genade (of liefde) veroordeling noemt. Het spreken van waarheid zonder aanvaarding (zonder g...

Toen ik de blog ‘Verbondenheid is hét middel tegen secularisatie’ schreef, viel mij iets op. • Tim Keller gebruikt de gelijkenis van de verloren zoon om het grootste probleem van de kerk toe te lichten. Het kernprobleem is geestelijke lauwheid en gebrek aan vitaliteit van ‘oudste zonen’ in de kerk. Oudste zonen zijn vervreemd van het vaderhart van God. Ze kennen geen levende verbondenheid met God. [1] • Maris zegt dat het behoren bij de kerk zijn betekenis verliest als christenen niet een levende verbondenheid kennen met Christus. Het gebruikt daarbij het beeld van de kerk als een lichaam. [2] • Schaeffer beantwoordt vervolgens de vraag hoe wij de secularisatie in de kerk het hoofd moeten bieden. Het antwoord is: De oplossing voor een geseculariseerde kerk en wereld is God en mens samen, God en mens als bondgenoten. God en mensen horen bij elkaar, zijn met elkaar verbonden (verbond). [3] De analyse van Schaeffer is feitelijk dezelfde als de opmerking van Maris en de analyse va...

Hans Schaeffer schrijft in de Reformatie [1] over ‘God en mens als bondgenoten’. Hij gaat in dit artikel in op ds. Wildschut [2] die stelt dat het kernprobleem van de secularisatie concreet wordt in het feit dat in veel opzichten in het kerkelijke leven binnen de GKv niet langer God in het middelpunt staat, maar de mens. Het gaat in dit artikel over “zorgen over de kerk, zorgen over de levenshouding van kerkleden die schijnbaar moeiteloos kernwaarden van onze cultuur als vrijheid, zelfontplooiing, en geluk overnemen.” Hoe moeten we dit tij keren? Volgens Schaeffer niet door ons erop te richten, dat wij als kerkleden in toenemende mate seculariseren. Het basisidee achter secularisatie is kortweg: God en mens zijn concurrenten. “De secularisatie is gebaseerd op een dilemma: God of de mens (…) en dan wordt het dus ‘de mens centraal’.” Vatbaar voor cultuurinvloeden zijn wij al sinds de zondeval en dat is dus niet het kernprobleem van deze tijd. Een oplossing is ook niet het tegenov...

In de GSEv-bundel ‘Opdat zij allen een zijn’ staat een lezing van prof. Dr. J.W. Maris met de titel “Geestelijke groei en de eenheid van de kerk’. In deze lezing stelt hij de vraag “ Hoe staat het er voor met de kerk? ”. Hij vervolgt zijn betoog met te zeggen dat deze vraag onlosmakelijk verbonden is met de vraag “ Hoe staat het er voor met de christenen? ” Kerk-zijn en christen-zijn hebben alles met elkaar te maken. In datzelfde verband zegt hij het volgende: “ Bij de kerk behoren is een groot voorrecht, maar dit verlies zijn betekenis geheel als de identiteit van het christen-zijn niet levend functioneert in gelovige verbondenheid met het hoofd (AG: Christus).” Vanuit het Bijbelse beeld gedacht van leden die verbonden zijn met het hoofd, is dit goed te begrijpen. Het hoofd is als het ware de regelkamer van het lichaam. De lichaamsdelen functioneren juist doordat ze verbonden zijn, aangestuurd worden vanuit het hoofd. Als zo’n verbinding tussen het hoofd en lichaamsdelen uitvalt of s...

Keller zegt in zijn toespraak tijdens The Global Leadership Summit 2009 dat ‘oudste zonen’ denken invloed te hebben op God. Ze denken te worden toegelaten bij God door gehoorzaam te zijn. ‘Oudste zonen’ gehoorzamen God om wat het oplevert in plaats van te gehoorzamen om wie Hij is. God is daarmee een middel geworden in plaats van een doel. Hun positie bij God is gebaseerd op hun prestatie. ‘Oudste zonen’ zijn vaak onzeker of ze zelf wel goed genoeg zijn voor God. Daarbij zijn ze veelal star naar anderen. Hun zelfrespect (identiteit) ligt niet in Christus maar is gebaseerd op hun idee dat ze een goed mens zijn. Ze kunnen slecht omgaan met kritiek, omdat dat hun raakt in hun zelfbeeld. ‘Oudste zonen’ (evenals de ‘jongste zoon’ voor zijn bekering) zijn vervreemd van God. Ze willen wat van de Vader in plaats van dat ze de Vader zelf willen. Voor ‘oudste zonen’ is Jezus wel een voorbeeld, maar niet hun verlosser. Het is het verschil tussen religie en relatie (evangelie). Het gevolg van dit...

Juist wat ik schreef in mijn vorige blog ‘ Theoloog met stoornis ’ deed mij weer terugdenken aan de regiodag van Stichting Koinonia . Daar sprak Hans Groeneboer over de kracht en de onmacht van de kerk. Daarbij ging het ook over de kracht en de onmacht van mensen, christenen. Juist dat element van ‘onmacht’ is mij sterk bijgebleven na genoemde regiodag. Er kan bij mensen sprake zijn van onmacht en van onwil. Autisme is zo’n vorm van onmacht. De autist is er mee belast, heeft er niet voor gekozen. Je kunt hem of haar dat ook niet verwijten. Over onwil kun je mensen wel aanspreken. Onwil is (min of meer) een bewuste keuze die omgezet kan worden naar ‘wil’. Daarbij realiseer ik mij dat er ook allerlei dwarsverbanden zijn tussen onmacht en onwil. Ik denk dat andere vormen van onmacht wel opgelost kunnen worden. Onmacht in de vorm van psychologische blokkades, overlevingsstrategieën, identiteitsproblemen, etc. Onderling en ambtelijk pastoraat zal denk ik ook meer hierop gericht moeten z...

Allereerst wens ik je een gelukkig (dat heeft alles te maken met genade) jaar toe! In de Reformatie haalt Bas Luiten een preek aan van Tim Keller. In die preek merkt Keller op, dat je geruime tijd mocht verschillen wat betreft je visie op Genesis (schepping). Volgens Keller is er de laatste tien, vijftien jaar hier verandering in gekomen. Er is een onderlinge hardheid ontstaan. Er wordt gesproken over fundamentalisten en vijanden van de waarheid. “Die onderlinge hardheid wordt steeds sterker. Dit is een hardheid die indruist tegen alles wat wij eerder geleerd hebben. Als jij gelooft dat je gered bent puur en alleen uit genade, zul je genadig moeten omgaan met mensen die andere inzichten hebben dan jijzelf. Ik wil dat Redeemer (AG: de kerk van Tim Keller) een gemeenschap is waar wij in genade dit soort discussies kunnen voeren.” Deze uitspraken van Keller komen op mij weldadig (hartverwarmend, heilzaam) over: genadig (!) omgaan met mensen die andere inzichten hebben dan jijzelf. En: de...

Op de weblog ‘ Wij kiezen voor vriendschap ’ van Jos Douma las ik hoe hij in het kader van Wij kiezen voor eenheid deel nam aan een retraite. Op de blog schrijft Jos: “ Voor mijzelf was vooral een nieuw moment de ontdekking hoe wezenlijk vriendschap is voor processen waarin kerken en kerkmensen elkaar zoeken. (…) Deze retraite was eigenlijk een lang biddend gesprek van hart tot hart, waarin we elkaar op een dieper, spiritueel niveau leerden kennen. (…) Wel hebben we gezegd en ook geproefd hoe belangrijk onderlinge vriendschap is, een spirituele vriendschap die een afspiegeling is van de liefdevolle vriendschap in de drie-enige God. ” Een gesprek van hart tot hart. Wat is dat mooi als je een gesprek hebt van hart tot hart. Toen ik dit las, vroeg ik mij af: Waarom lukt een gesprek van hart tot hart met de ene geestelijke broer wel en met de ander niet? Nu laat die vraag zich in het korte bestek van een blog niet uitputtend beantwoorden. Er zijn boeken over volgeschreven. [1] Ik denk we...

Ik wil graag wat citeren van Anselm Grün uit zijn boek Paulus – Ervaring als kern van het christelijk geloof. Hij schrijft daarin het volgende: “Van Paulus zouden we kunnen leren om met eerbied de mensen van andere religies tegemoet te treden en moeite te doen om hen in hun geloof en hun doen en laten werkelijk te begrijpen en hun ervaringen, die zij op hun spirituele weg opdoen, serieus te nemen.” “Pas dan kunnen we spreken over ons eigen geloof. Dan zullen we er niet als vanzelfsprekend van uitgaan dat alleen wij gelijk hebben. We moeten juist eerder, met Paulus, kritisch blijven letten op onze eigen weg. Zo heeft Paulus immers zijn eigen weg als farizeeër, die hij aanvankelijk met het grootste enthousiasme was ingeslagen, steeds kritischer bekeken en ingezien hoeveel projectie van menselijke behoeften wel in die weg staken.” “De dialoog met andere religies dwingt ons om het eigen geloof te louteren en het wezen van ons geloof te ontdekken. We zullen ons geloof dan niet betweterig ve...

Bas Luiten schrijft over gemeenschap in de zin van verbondenheid. [1] Verbondenheid met mensen is lastiger dan met God. “Want God is goed, maar mensen kunnen zo beperkt zijn en zich vreemd gedragen. Soms hebben ze ook bizarre standpunten. Dan krijg je als vanzelf de neiging, je ‘ik’ terug te trekken uit ‘wij’.” Is dat herkenbaar? Ik vind van wel, allereerst bij mijzelf. “Soms heb ik het idee dat hier iets helemaal door elkaar loopt. Mensen die eerbiedig met God omgaan (…) kunnen naar medegelovigen precies het omgekeerde doen. Zij bekijken en beoordelen hen vanuit zichzelf en vanuit hun eigen gevoel voor stijl, muziek, traditie, enz., en weten dan al gauw respectloze dingen over hen te zeggen.” “Zo werkt het dus niet. Binnen het grote ‘wij’ behoudt ieder zijn eigen ‘ik’, van God ontvangen. Het is niet de bedoeling dat dat vervaagt, juist niet. Dus kun je zelf nooit de maatstaf voor een ander zijn. Hoe dan wel?” “ Leer elkaar kennen in de Heer ! Onze gemeenschap met elkaar is in Hem en...

Klapwijk pleit voor een driewegen model . Daarbij heeft hij zich laten inspireren door een preek van Tim Keller over de gelijkenis van de verloren zoon. Die preek heeft Keller verder uitgewerkt in zijn boek ‘ De Vrijgevige God ’. Keller benadrukt daarin sterk, dat er geen twee maar drie wegen onderscheiden moeten worden. Er zijn drie mogelijkheden: a.) je bent een zondaar ver van huis (jongste zoon na vertrek uit ouderlijk huis); b.) je bent tot inkeer gekomen en hebt de genade leren kennen (jongste zoon na thuiskomst); c.) je bent een meelevend kerklid maar niet echt geraakt door de genade (oudste zoon). Waarom pleit Klapwijk in navolging op Keller voor het driewegen model? “Allereerst is het niet genoeg om alleen naar het gedrag te kijken (…).” Het gaat vooral en allereerst om de vraag hoe het met je ziel, je hart, je innerlijk is gesteld. “De kern is: heeft de genade je hart geraakt of niet? In de praktijk betekent dat dat je het eerst maar niet moet hebben over het afwijkende gedra...

De laatste tijd constateerde ik bij herhaling, dat christenen op basis van de buitenkant of afwijkend gedrag hun oordeel over andere christenen vormen en tot de conclusie komen: je bent een probleemgeval, je bent een grens gepasseerd. Jasper Klapwijk schrijft over dit onderwerp in het blad Dienst [1] : Drie wegen in plaats van twee. Klapwijk begint zijn artikel met te zeggen dat hij vermoedt, dat het denken in twee wegen veel kwaad heeft gedaan en nog steeds doet. Het twee wegen model is gebaseerd op het bekende verhaal uit de Bijbel over de brede en de smalle weg. De brede weg staat voor allerlei werelds vermaak en langs de smalle weg vinden we de kerkgebouwen. Iedereen wordt ingedeeld in de categorieën ‘brede weg’ of ‘smalle weg’. Hoe weet je nu of iemand tot de brede of smalle weg behoort? Die zie je aan iemands gedrag. Het probleem van dit model is, dat je te makkelijk een tweedeling creëert: zij met wie het (uiterlijk) wel goed lijkt te zitten en de probleemgevallen. Vervolgens ...

De recente aandacht voor regels in de kerk deed mij teruggrijpen naar een artikel uit het ND van Peter Bergwerff: ' De ontmaskering van het zelf doen '. In dat artikel bespreekt Peter twee boeken uit de bestsellerlijst van de New York Times: In alle redelijkheid (vertaling van The Reason for God) – Tim Keller en De uitnodiging (vertaling van The Shack) – William P. Young. Aan het eind van het artikel schrijft Peter: “Door beide boeken, hoe ongelijksoortig ook, loopt eenzelfde rode lijn, (…). Die lijn is: zonde is ten diepste je hoop vestigen op jezelf en je eigen morele prestaties. Ook christenen kunnen daar wat van: je Verlosser voorbijlopen door je krampachtig aan alle Bijbelse regels houden. (…) Maar het evangelie wil het tegendeel zijn van religie . Het is een relatie . Een relatie van liefde tussen God en mensen, waarin deze zijn onafhankelijkheid opgeeft en voor de Ander gaat leven (AG: spiritualiteit ). En waarin hij zo als het ware deel krijgt aan de wederzijdse ‘intern...

Afgelopen zondag ging de preek over ‘de gemeenschap der heiligen’. Dit naar aanleiding van Zondag 21 van de Heidelbergse catechismus. ‘Gemeenschap der heiligen’ noemen we tegenwoordig ook wel ‘verbondenheid’. Verbondenheid gaat in Zondag 21 zowel over verticale verbondenheid tussen God en mensen als over horizontale verbondenheid tussen mensen onderling. Verticale verbondenheid is m.i. ook weer te geven met het woord ‘spiritualiteit’. Horizontale verbondenheid komt voort uit spiritualiteit. Terecht zei de predikant, dat tekortschieten in (horizontale) verbondenheid de vraag oproept naar de mate en diepgang van spiritualiteit. Spiritualiteit is een voorwaarde, is de bron voor (horizontale) verbondenheid. Het valt mij elke keer weer op, hoe belangrijk spiritualiteit feitelijk is. Daar begint alles, dat is de drijfveer voor je handel en wandel. Je gedrag, je overtuiging hebben alles te maken met spiritualiteit. Een aantal andere schrijvers zeggen hier het volgende over. Luiten zegt het i...

Afgelopen vrijdagavond en zaterdag was ik samen met 21 andere mannen uit Zeewolde in Leuven voor twee 'mannendagen'. Deze mannendagen waren voor de vijfde keer georganiseerd door mannen uit Amersfoort-Nieuwland en met elkaar was de groep ruim 100 man groot. Het was een bijzonder samenzijn! Breng dat maar eens onder woorden. Iemand zei: woorden, beelden zeggen veel, maar wat in mijn hart en ziel zit, is niet te vangen. Ja, zo ervaar ik dat ook. Het was een bijzonder samenzijn! Ik probeer er toch wat woorden aan te geven. Na een gezamenlijke maaltijd vertrokken we uit Leuven naar het klooster La Foresta . Het avondprogramma start met het samen zingen in de kapel van het klooster. 100 mannenstemmen in een kapel met een mooie akoestiek onder begeleiding van een “simpele” gitaar: fantastisch vond ik dat. Aanbidding van onze God! Daarna kwam Patrick Nullens aan het woord met het eerste deel van zijn referaat over ‘de liefde’ naar aanleiding van 1 Korintiërs 13. Zaterdagmorgen reden ...

Deze week had ik op een avond een ontmoeting met vier mannen uit onze gemeente. Om met elkaar door te praten over het geloof, onze ervaringen met elkaar te delen over zaken in de kerk. Om elkaar te stimuleren en te motiveren. Om onze geloofsverlangens aan elkaar te vertellen. Om naar elkaar te luisteren en met elkaar en voor elkaar te bidden. Best wel bijzonder! Een jaar geleden hadden wij met z’n vijven niet kunnen bevroeden, dat dit soort ontmoetingen zouden gaan plaatsvinden. Bijzonder zo’n ontmoeting, omdat een ieder op een andere “plaats” is in zijn ontdekkingstocht van het geloof. Zo helpen wij elkaar, door te vertellen over “locaties” waar de één ooit was en de andere onderweg naar toe is. Zo’n ontmoeting doet mij denken aan het woord ‘verbondenheid’. Zowel Larry Crabb als Jos Douma hebben er een boek over geschreven. Verbondenheid is een belangrijk onderwerp. Immers, als wij veranderen naar de luister van de Heer ( 2 Korintiërs 3 : 18), dan betekent dat ook dat ‘verbondenheid...