Arjan's blog

Inleiding Ik schreef al eerder over een interview met Edith Eger in de Volkskrant. Het interview levert mij veel stof tot nadenken aan of vraagt naar mijn aandacht. Één van die ‘triggers’ is de volgende vraag/opmerking en antwoord (van Edith). “ Uw zus Magda viel in Auschwitz van haar geloof .” Edith antwoord dan: “‘Ik (AG: Magda) kan niet geloven in een God die dit allemaal laat gebeuren’, zei ze.” Edith ziet dat anders, viel niet van haar geloof: “Ik voelde dat God daar bij me was. Het is niet God die mijn ouders en zo veel anderen heeft vermoord, hè, het waren mensen. Voor mij is God liefde.” Bijzonder! Twee zussen allebei opgegroeid in hetzelfde gezin van herkomst, allebei de gruwelijkheden van Auschwitz meegemaakt en overleeft. De ene (Magda) zegt haar geloof in God vaarwel naar aanleiding van haar ervaringen in Auschwitz en de ander blijft geloven in haar God en zegt over Hem ondanks Auschwitz: God is liefde. De stilte van God – Reinier Sonneveld Ook Reinier Sonneveld bes...

Inleiding Ik schreef al eerder over een interview met Edith Eger in de Volkskrant. Het interview levert mij veel stof tot nadenken op of vraagt mijn aandacht. Één van die ‘triggers’ is de volgende vraag/opmerking en antwoord (van Edith). “ Uw zus Magda viel in Auschwitz van haar geloof .” Edith antwoord dan: “‘Ik (AG: Magda) kan niet geloven in een God die dit allemaal laat gebeuren’, zei ze.” Edith ziet dat anders, viel niet van haar geloof: “Ik voelde dat God daar bij me was. Het is niet God die mijn ouders en zo veel anderen heeft vermoord, hè, het waren mensen. Voor mij is God liefde.” Bijzonder! Twee zussen allebei opgegroeid in hetzelfde gezin van herkomst, allebei de gruwelijkheden van Auschwitz meegemaakt en overleeft. De ene (Magda) zegt haar geloof in God vaarwel naar aanleiding van haar ervaringen in Auschwitz. De ander blijft geloven in haar God en zegt over Hem ondanks Auschwitz: God is liefde. Niet zonder hoop - Tomáš Halík Ook Halík staat in zijn boek Niet zonder...

Inleiding Ik schreef al eerder over een  interview met Edith Eger in de Volkskrant. Het interview levert mij veel stof tot nadenken op of vraagt mijn aandacht. Één van die ‘triggers’ is de volgende vraag/opmerking en antwoord (van Edith). “ Uw zus Magda viel in Auschwitz van haar geloof .” Edith antwoord dan: “‘Ik (AG: Magda) kan niet geloven in een God die dit allemaal laat gebeuren’, zei ze.” Edith ziet dat anders, viel niet van haar geloof: “Ik voelde dat God daar bij me was. Het is niet God die mijn ouders en zo veel anderen heeft vermoord, hè, het waren mensen. Voor mij is God liefde.” Bijzonder! Twee zussen allebei opgegroeid in hetzelfde gezin van herkomst, allebei de gruwelijkheden van Auschwitz meegemaakt en overleeft. De ene (Magda) zegt haar geloof in God vaarwel naar aanleiding van haar ervaringen in Auschwitz. De ander blijft geloven in haar God en zegt over Hem ondanks Auschwitz: God is liefde. In alle Redelijkheid – Tim Keller Het door Magda gebruikte argum...

naar deel 4 XI. De Heilige Zacheüs ‘(…) de heilige Zacheüs werd de patroon van alle eeuwige zoekers, van ‘allen die uitzien’’. Om zo ‘te waken over hun geduld in het voorportaal van het geloof’. ‘Zelfs áan de overkant’ zijn er velen voor wie Jezus’ woord ook geldt: Je bent niet ver van het Koninkrijk Gods . Wie anders moet dit woord aan hen overbrengen dan wijzelf? Maar hoe doen we het zo dat de boodschap inderdaad een blijde boodschap is, zoals Jezus’ bericht moet zijn, zodat het hen aanspreekt bij hun naam , zodat ze niet worden afgeschrikt door wat er over onze lippen komt? Hoe zorg je ervoor dat het werkelijk begrepen wordt als een broederlijke uitnodiging die hen in hun vrijheid aanspreekt, niet als een opdringerige bekeringspoging, een arrogante inkapseling van mensen die niet bij ons willen horen?   Hoe toon je niet alleen tact en ‘pastorale voorzorg’, maar ook liefde die (…) de ander de ander laat zijn, zijn anders-zijn respecteert, die niet probeert alle verschille...

naar deel 3 IX. Tijd om stenen te verzamelen Naar aanleiding van Prediker 3 : 1 – 8 stelt Halík aan het begin van dit hoofdstuk de vraag: ‘Wat voor tijd is het nu, waarin de Zacheüssen van vandaag erop wachten te worden aangesproken? Waartoe is het nu tijd?’ Zijn antwoord is: ‘Het is tijd om stenen te verzamelen , om ze op te ruimen; er is al genoeg met stenen gegooid. Het is tijd om elkaar nabij te zijn .’ De tijd voor het creëren van nabijheid , noemt Halík de ‘tijd om stenen bijeen te zamelen’. De hele wereld is bezaaid met stenen. Die stenen kunnen veranderen in grote keien van vooroordelen en vijandigheid. ‘De brengers van vergeving en redding kunnen vandaag de vele wachtende Zacheüssen niet bereiken als die keien op de weg blijven liggen.’ ‘Waar zijn de vredestichters die Jezus noemt in de acht zaligsprekingen?’ Halík is zich er van bewust dat onze wereld altijd last zal blijven houden van ‘de schaduw van geweld’. In dit verband schrijft hij over terrorisme en de ...

naar deel 2 VI. De brief Halík schrijft in dit hoofdstuk dat hij een lange brief ontving van een ‘overtuigd atheïst’. De schrijver proclameert in zijn brief ‘trots zijn atheïsme en in de tekst beloofde hij gehakt te maken van het geloof van de christenen, het bestaan van God te weerleggen en de volslagen onzinnigheid van de Bijbel aan te tonen’.   Al lezend komt Halík tot de conclusie: ‘Het was eerlijk gezegd een nogal saaie tekst. Bijna iedere dorpspastoor of eerstejaars seminarist zou antwoord kunnen geven op alle oude, zwaar versleten argumenten van de Verlichtingsfilosofen, positivisten, materialisten en marxisten die ik hier (AG: in de brief) aantrof.’ Halík wilde de brief al weggooien toen zijn aandacht getrokken werd door een vervolg. ‘God, (…), wordt ineens het mikpunt van een ongelofelijke scheldpartij, eindigend met de woorden: ‘Je bent een moordenaar met bloed aan je klauwen. Ik vervloek je!’’ Dit gaat Halík te ver. Waarom deze vervloeking? Dan ontdekt hij al ver...

naar deel 1 III. Ver van alle horizonnen In dit hoofdstuk voert Halík de jonge karmelitaanse non Thérèse van Lisieux ten tonele. Ze ervoer voor haar dood grote geestelijke strijd en innerlijke duisternis. Ze ervoer Godsverlatenheid. Ze verloor alle zekerheid van het geloof. Ze bevond zich “ver van alle horizonnen”. Dit meisje ontmoette in haar leven waarschijnlijk nooit een atheïst. Ze geloofde ook niet dat er echte atheïsten bestonden, totdat ze besefte dat er echt mensen zijn die geheel zonder geloof leven. Ze herinterpreteert haar ervaring van Godverlatenheid als een zitten aan één tafel met niet-gelovigen. In deze herinterpretatie “opent ze tegelijk de mogelijkheid hun atheïsme te herinterpreteren: de toestand die zij onverschillig aanvaarden als iets wat nu eenmaal zo is (…), is in werkelijkheid een toestand van duisternis, een gebied “ver van alle horizonnen”.” Volgens Halík ging het Thérèse niet om het terughalen van deze niet-gelovigen in het hart van de kerk, maar e...

Tomáš Halík schreef het boek Geduld met God die als ondertitel Twijfel als brug tussen geloven en niet-geloven meekreeg. Een boek dat naast de Inleiding twaalf hoofdstukken bevat. Halík snijdt veel aan in zijn boek en het zal dus een uitdaging voor mij worden om het goed samen te vatten. Natuurlijk is er wel een rode draad te halen uit zijn boek, maar ook zijn uitstapjes naar bijvoorbeeld gelijkenissen, verhalen uit de Bijbel zijn te mooi om niet te noemen. Een samenvatting van zo'n boek doet nooit voldoende recht aan het boek zelf. Dat is maar op één manier op te lossen: lees het boek! Inleiding Halík schrijft dat hij met atheïsten van een bepaald soort het gevoel van Gods afwezigheid kan mee ervaren. Atheïsten interpreteren dit als “God bestaat niet” of “God is dood”. Halík kent ook een andere interpretatie, een andere houding tegenover de “afwezige God”: drie vormen van geduld en die vormen heten: geloof, hoop en liefde. Halík ziet dan ook geduld als belangrijkste v...

In De Nieuwe Koers van januari (2018 – no 1) schrijft Paul Visser een column met als titel Het lukt me niet . De column is ook hier  als blog terug te vinden. Hij schrijft over “ Het hart op tafel , een nieuw format voor kerkelijken en onkerkelijken ” . Een twintigjarige gaf tijdens deze bijeenkomst aan: “Ik wil geloven, maar het lukt me niet”. En: “hoe kun je weten of God er is?” Eén van de deelnemers komt met een bekend en veel gehoord antwoord: “Zeker weten doe je het nooit. Daar heet het ook geloof voor.” Dominee Paul Visser schrijft daarover als reactie: “Echte twijfelaars en zoekers, binnen en buiten de kerk, zijn er echter (AG: met genoemd antwoord) niet mee geholpen. Ze willen méér zekerheid, en terecht.” Vanuit de Bijbel en vanuit zijn eigen ervaring vertelt ds. Visser vervolgens over God: “Overtuigd door (de sprekende) God raken mensen overtuigd van (de levende) God.” “Tegelijk liet de volgende vraag zich raden: waarom overkomt de één het wel en de ander niet...

Tim Keller heeft naast Bij je volle verstand – Een uitnodiging voor sceptici nog een ander boek voor ‘sceptici’ geschreven, namelijk In alle redelijkheid – Christelijk geloof voor welwillende sceptici . Wat is nu het verschil tussen deze twee boeken? In In alle redelijkheid (2008) gaat het over de grootste zeven bezwaren en twijfels aan het adres van het christendom die Keller de afgelopen jaren is tegengekomen en de redenen die onder het christelijke geloof liggen (p.17). In Bij je volle verstand zegt Keller er dit over: ‘Een aantal jaren geleden schreef ik In alle redelijkheid . De Engelse titel, The Reason for God , geeft aan dat er in dat boek een pleidooi gevoerd wordt in de vorm van een set argumenten om God en het christelijk geloof serieus te nemen. Er zijn weliswaar veel mensen die wat aan dat boek gehad hebben, maar veel anderen vinden dat er nog een stap aan vooraf zou moeten gaan. Velen van hen beginnen niet eens aan de zoektocht omdat het christendom om eerlijk te...

Één van de zinnen waarmee Keller mij bij het lezen van Bij je volle verstand triggerde, was deze: ‘ Zowel zij die in God geloven als zij die dat niet doen komen op hun standpunten uit door een combinatie van ervaring, geloof, argumentatie en intuïtie (p.10).’ Verderop in het boek schrijft hij er opnieuw over en lezen we o.a.: ‘ Sociaal wetenschappers hebben beargumenteerd dat we iets uiteindelijk ‘voor waar houden’ door gebruik te maken van een hele reeks methoden, waaronder analytisch denken, ervaring, invoelen of ‘mentaliseren’, en intuïtie (p.54).’ Mensen proberen de werkelijkheid te begrijpen ‘ door middel van een proces dat rationeel, persoonlijk, intuïtief en sociaal is (p.54).’ Op basis hiervan trekt Keller de conclusie: ‘ De rede werkt niet zelfstandig en kan dat ook niet (p.54).’ Mensen komen dus niet uit bij argumenten alleen door er verstandelijk over na te denken en verstandelijk te redeneren. In zo’n proces van nadenken en redeneren spelen ook andere factoren ee...

Recentelijk verscheen de Nederlandstalige versie van het boek Bij je volle verstand – Een uitnodiging voor sceptici van Tim Keller. In het boek vergelijkt Keller de overtuigingen en beweringen van het christelijk geloof met die van de seculiere visie. Hij beantwoordt daarbij de vraag welke overtuiging en bewering zinniger is in het licht van een complexe wereld en de menselijke ervaring (p.11). In het Woord vooraf legt Keller eerst uit welke betekenis hij met het woord ‘ seculier ’ aanduidt. Hij gebruikt het woord in de volgende twee betekenissen: ‘Een seculier iemand weet niet of er een God of een bovennatuurlijke werkelijkheid buiten de natuurlijke werkelijkheid bestaat. In deze opvatting is er voor alles een wetenschappelijke verklaring.’ De term kan ook betrekking hebben ‘op een bepaald soort cultuur met zijn eigen gezichtspunten en verhalen. Een seculiere tijd is een tijdperk waarin alle aandacht uitgaat naar het saeculum , het hier en nu, zonder enige notitie van d...