Namaakgoden leiden tot misvorming

Jos Douma haalt in zijn tweede preek over 2 Kor. 3 : 18 een uitspraak van Johan Cruyf aan: ‘je gaat het pas zien als je het door hebt.’ Ik moest daar weer aan terugdenken bij het lezen van het boek ‘Namaakgoden’ van Tim Keller. Wij zijn verblind voor bepaalde zaken omdat namaakgoden zich goed kunnen verbergen en wij ziende blind kunnen zijn.

Keller beschrijft het samenspel tussen persoonlijke, culturele en religieuze afgoden. Als Bijbels voorbeeld gebruikt hij daarbij Jona. Jona ergert zich kapot en is kwaad op de Heer als deze genade betoont aan de inwoners van Nineve. Maar hoe kan Jona nu zo kwaad zijn op God als deze genade en mededogen toont? Het antwoord (van Keller) is: Jona was verblind door zijn afgoden. “Is je hart in de greep van een afgod, dan spint die afgod een web van valse voorstellingen over succes en mislukkingen, geluk en verdriet. Hij geeft zijn eigen herinterpretatie van de werkelijkheid.” Jona had het niet door en zag het dus ook niet. Hij was ziende blind. Zijn gedachten waren verwrongen door afgoderij.

Jona gaat vervolgens helemaal door het lint als God de wonderboom die hem schaduw gaf, door een worm laat aanvreten. Zijn reactie is buiten proporties, extreem. Jona wenst te sterven. Keller merkt hierbij op dat afgoderij je gevoelens misvormt. “Zoals een afgod een goed is dat tot hoogste (AG: buitenproportioneel) goed is geworden, zo worden de verlangens die aan afgod oproept verlammend en overweldigend (AG: buitenproportioneel).” Afgoden wekken verkeerde overtuigingen op. “Alledaagse tegenslagen worden (…) uitvergroot tot levensgrote rampen.”

‘Je gaat het pas zien als je het door hebt’. Ja, je gaat het pas zien als je het evangelie van Jezus Christus echt door hebt.