Namaakgoden: een bijzonder boek!

Waarom vind ik het boek ‘Namaakgoden’ van Tim Keller zo boeiend, zo bijzonder? Ik vind de definitie die Keller geeft voor een afgod bijzonder, verdiepend. Zonde, afgoderij associeerde ik veelal met slechte dingen zoals stelen, liegen, bedriegen, etc. Keller gaat echter een stap verder: het gaat bij afgoden of namaakgoden veelal over goede dingen, die ultieme, absolute waarde krijgen in je leven. Goede dingen die vergoddelijkt zijn. Het blikveld wordt zo veel groter. Ik moet niet alleen in de spiegel kijken om slechte dingen op te sporen, maar ook bij goede dingen is spiegelen noodzakelijk. Dat betekent ook dat afgaan op de buitenkant van dingen, daden, personen niet kan. Ook bij goede daden kan er sprake zijn van pure afgoderij. We moeten doorvragen om zo zicht te krijgen op drijfveren en motieven. Die geven de doorslag. Het is tot Gods eer of tot eer van namaakgoden.

Keller bepaalt mij er weer bij hoe verwoestend het dienen van namaakgoden feitelijk is. Het dienen van namaakgoden is zonde tegen God (verticaal) maar ook verwoestend voor jezelf en je omgeving (horizontaal). Er is sprake van een afgoderijsysteem. Een mengeling van persoonlijke, culturele en religieuze afgoden. Ik vind het ‘eerlijk’ van Keller om ook aandacht te besteden aan religieuze afgoden. Volgens Keller kunnen zelfs leerstellige waarheden (die op zich juist zijn) de positie van een afgod krijgen! Keller kijkt zeker ook kritisch naar de kerk en de misstanden die zich daar voordoen.

Gelukkig beschrijft Keller niet alleen het probleem, maar ook de oplossingen. Hij geeft aan hoe je je namaakgoden kan opsporen en dat de oplossing ligt bij een beter, dieper inzicht krijgen van het genadewerk van Christus. Het werkt niet om alleen maar te waarschuwen tegen de gevaren van zonde en afgoden.

Keller zet m.i. vaakje de puntjes op de i. Zo gaat het er niet alleen om dat je bij Jezus hoort, nee wat je nodig hebt is een levende ontmoeting met God. Het gaat er niet alleen om dat je de redding door Christus (verstandelijk) begrijpt, nee dat begrip moet afzakken naar je hart. Het moet je gedachten, wil en emoties raken.

Verhelderend vind ik het wat Keller schrijft over (geestelijke) blindheid en misvorming. Waarom zien wij het nu niet? Namaakgoden geven je een herinterpretatie van de werkelijkheid, misvormen je gevoelens en gedachten. Mooi is het dat Keller bij zijn beschrijving van de verschillende namaakgoden als toelichting Bijbelse verhalen gebruikt en voorbeelden vanuit zijn (pastorale) praktijk. Bijzonder om die verhalen uitgelegd te krijgen vanuit het gezichtspunt van namaakgoden. Het zal inmiddels wel duidelijk zijn, dat ik het een boeiend en bijzonder boek vind. Het lezen meer dan waard om het daarna te herkauwen en je leven aan te spiegelen.