Arjan's blog

Ik las afgelopen weekend in het Nederlands Dagblad het artikel Er is een revolutie van liefde nodig . Een artikel geschreven door Samuel Lee vanwege zijn afscheid als Theoloog des Vaderlands. ‘In een open brief blikt hij terug op acht thema’s die hem het afgelopen jaar bezighielden.’ De brief is ook gepubliceerd op zijn website . Eén van de thema’s is vrijheid . Hij schrijft: ‘Maar wat is vrijheid eigenlijk en wat doen we ermee? Vrijheid is niet: alles kunnen doen of zeggen wat je maar wilt. Vrijheid begint altijd met afspraken maken met God, met jezelf en je medemens, over hoe je samenleeft met elkaar binnen bepaalde grenzen. Die afspraken houden in dat je elkaar respecteert en hooghoudt. Mens-zijn houdt in: je mag alles, maar er is een grens.’ (…) ‘Zonde is dus het schenden van de vrijheid. Het verbreekt je harmonie met God, met jezelf en je medemens.’ Lee schrijft dus over begrensde vrijheid .   Samuel Lee noemt vervolgens een preek die Jezus hield (Lucas 4 : 16 – 19). ‘Jezus z...

Wat Loonstra schrijft over twee op elkaar botsende denkstructuren doet mij denken aan Edith Eger en haar boek Het geschenk . Zij schrijft in haar boek het volgende: ‘Onze manier van denken veranderen, verandert niet alleen onze relatie, maar ook onze opvattingen, de manier waarop we de wereld zien en ervaren.’ Misschien mag ik het zo met andere woorden zeggen: Door onze manier van denken (=denkwijze) te veranderen, verandert ons mensbeeld en ons wereldbeeld. Maar hoe moeten we onze manier van denken veranderen? Eger schrijft hierover in het hoofdstuk over de gevangenis van starheid . Wij kunnen ons denkwijze veranderen door in onze kracht te gaan staan. Door sterker te worden: je leven in eigen hand te nemen. Door omstandigheden niet te benaderen met starheid maar met flexibiliteit. En ‘flexibiliteit is kracht’ volgens Eger. Door te ontdekken (je bewust te worden) dat de waarheid en de wereld veelal complexer is dan oorspronkelijk gedacht. Die bewustwording verandert je denkwijze. En ...

Op de blog van Bert Loonstra is te lezen hoe hij een discussie heeft met C.P. de Boer. Nu gaat het mij hier niet om de inhoud van deze discussie maar om de conclusie die Loonstra aan het eind van zijn laatste van de drie blogs trekt: “Want of iets duidelijk overkomt, heeft niet alleen te maken met helder formuleren, het heeft er ook mee te  maken of de ontvanger in staat is de denkstructuur van de spreker te begrijpen. Het probleem met dit soort discussies is, dat twee denkstructuren op elkaar botsen, en dat de een de woorden van de ander opvat binnen de kaders van zijn eigen denkstructuur.“  Loonstra geeft vervolgens één, versimpeld, voorbeeld van wat er gebeurt. “Iemands denken (A) wordt bijvoorbeeld sterk bepaald door een ‘als – dan’ structuur, maar die van een ander (B) door een ‘enerzijds – anderzijds’ structuur.” Anders gezegd: Loonstra kijkt op metaniveau naar de discussie en geeft aan dat het op dat niveau mis gaat. De mismatch op dit meta- of onderliggende niveau le...

Naast de twee in mijn vorige blog genoemde thema’s (kiezen en vrijheid) is er nog een derde thema in het boek Het geschenk (Edith Eger) te ontdekken: jezelf of anders gezegd je Zelf . Dit blijkt al direct uit de inleiding. Daar schrijft Eger over drie wegwijzers die je op weg helpen op je reis naar vrijheid. Één van die drie wegwijzers is jezelf: ‘Het draait erom dat jij een echte versie van jezelf wordt; (…).’ ‘De uiteindelijke sleutel tot vrijheid is dat je blijft werken aan wie je echt bent.’ Maar ook op tal van andere plaatsen in het boek vind je dit derde thema terug.   Vooral dit derde thema ( je Zelf ) doet mij denken aan het begrip zijnsloyaliteit zoals Nagy dat gebruikt in zijn contextuele theorie. Zijnsloyaliteit is verbonden met de contextuele begrippen zelfvalidatie en zelfafbakening . Zijnsloyaliteit is m.i. een veel ‘rijker’ begrip dan autonomie.   In Tussen mensen (Nuyts & Sels) worden beide begrippen uitgelegd: zelfvalidatie beschrijft het proce...

Ik las ergens deze omschrijving van het begrip autonomie : ‘Autonomie betekent dat mensen zelfstandig keuzes kunnen maken en zelf de vrijheid hebben hun leven in te richten zoals zij dat willen.’ Dat deed mij beseffen hoe zeer Het geschenk van Edith Eger over autonomie gaat. Het woord autonomie vind je niet terug in het boek. Daar waar autonomie voor staat wel. Kiezen en vrijheid zijn belangrijke thema’s in het genoemde boek.   Niet zo verwonderlijk omdat Eger over haar therapeutische aanpak o.a. het volgende in het boek zegt: ‘Ik (AG: Eger) noem het keuze therapie, omdat vrijheid in wezen betekent dat je kunt kiezen . Hoewel lijden onvermijdelijk en universeel is, kunnen we altijd kiezen hoe we erop reageren. Ik probeer bij mijn cliënten de kracht om te kiezen te benadrukken en te benutten, zodat dat leidt tot een positieve verandering in hun leven.’ Het lezen van Het geschenk maakt mij duidelijk hoe veelomvattend en radicaal autonomie is. Hieronder een aantal citat...

Eger schrijft in haar boek Het geschenk over haar cliënt Joy. Die had ‘jaren na haar scheiding vastgezeten in de gevangenis van starheid’. ‘Ze zat vast in een denkwijze van tegenstellingen: goed/slecht, juist/verkeer, slachtoffer/dader.’ Dit raakte mij omdat het mij doet denken aan wat ik eerder schreef over de paradox en over scheidingsdenken en samenhangdenken (Philip Troost).   Eger schrijft verder: ‘Omdat ze alles in zulke sterke en absolute termen zag, stond er altijd veel op het spel: alles of niets, leven of dood; er zat niets tussenin. Dit zorgde ervoor dat elke ruzie, zelfs een klein meningsverschil, gevaarlijk aanvoelde. Omdat er in haar denkwijze geen ruimte was voor nuance of complexiteit, kon Joy het niet verdragen als iemand het met haar oneens was.’ 'Ze hadden net zo goed naar me kunnen wijzen en zeggen: "Je bent dik, je bent lelijk, je bent waardeloos", zei ze.'  Daarmee raakt een meningsverschil aan de identiteit van iemand die in de gevangenis v...

Edith Eger dankt haar bekendheid vooral aan haar boek De keuze . Nu is haar tweede boek verschenen: het geschenk . Het boek kreeg als ondertitel  12 lessen die je leven kunnen redden mee. Volgens Eger hebben veel mensen haar gevraagd om ‘een praktische handleiding’ over hoe zij haar leven heeft aangepast en hoe zij is genezen. En wat Eger als therapeut met haar cliënten heeft gedaan. ‘ Het geschenk is die handleiding.’   Eger schrijft over haar boek: ik heb ‘in mijn werk ontdekt dat er een aantal veelvoorkomende mentale gevangenissen zijn die bijdragen aan ons lijden. Dit boek is een praktische handleiding om vast te stellen wat die mentale gevangenissen zijn en welke middelen we nodig hebben om onszelf eruit te bevrijden’. Ze beschrijft in 12 hoofdstukken de volgende gevangenissen: de gevangenis van de slachtofferrol; vermijding (van gevoelens); verwaarlozing (van jezelf); geheimen; schuld en schaamte; onverwerkt verdriet; starheid; wrok; verlammende angst; veroordelen; h...