Relationele grondwet - respect

In deze blog schrijf ik verder waar ik in mijn vorige blog stopte: ik sta stil bij het thema respect vanuit het perspectief van secure based leiderschap zoals mij dat is aangereikt vanuit de boeken Taal van Transitie, Laat je niet gijzelen en Care to Dare (1). Hieronder een aantal citaten.

Hoofdstuk 3 in Taal van Transitie gaat over hechting en veerkracht. Het tweede thema op de transitiecirkel. Ik lees daar o.a. dit: “De leiderschapskwaliteit die medewerkers wereldwijd aangeven het belangrijkste te vinden, is respect. (…) Als dit nageleefd wordt en in het gedrag duidelijk is, zorgt het voor een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Respect is de sleutel tot vertrouwen, dat aan de basis ligt van de verhouding tussen de leider en zijn werknemer en tussen collega’s onderling. Vertrouwen ligt aan de basis van teamwork.” (p.101)

Hoofdstuk 6 van Laat je niet gijzelen heeft als titel meegekregen: de effectieve dialoog. In dit hoofdstuk geven de schrijvers een opsomming van zaken die de dialoog blokkeren. Eén van die zaken is “iemand niet serieus nemen”. “Wanneer mensen iets zeggen om zichzelf of iemand anders te kleineren, overdreven groot te maken, zonder respect te behandelen of te vernederen, nemen ze zichzelf en de ander niet serieus.” Het de ander niet serieus nemen blokkeert “elke kans op een goede dialoog”. (p.196-197).

In Laat je niet gijzelen gaat hoofdstuk 7 over de kracht van onderhandelen. Succesvol onderhandelen doe je volgens de schrijvers vanuit een positieve houding. Dat houdt o.a. in “toon respect voor de andere partij’. “Een respectvolle houding betekent de ander zien en accepteren als een zelfstandig en uniek mens, met een onafhankelijk recht op eigen gedachten en gevoelens. (…) het vraagt dat iemand zelfverzekerd genoeg is om andermans versie van de werkelijkheid te respecteren en het gedrag van iemand te scheiden van de persoon zelf, zodat met verschillen kan worden omgegaan zonder aan te vallen of te kleineren. Wanneer iemand zonder respect wordt behandeld, zorgt dat voor allerlei mogelijke schade, inclusief wrok, vijandigheid en wraak.” “Respect is een fundamentele waarde van een houding om met mensen om te gaan en zou aan de basis van iedere woordenwisseling moeten staan om een uitkomst zonder gijzelaars te garanderen.” (p.224-226)

In hoofdstuk 2 uit Care to Dare vragen de schrijvers je aandacht voor secure base leiderschap in de praktijk. In dit hoofdstuk geven ze een opsomming van eigenschappen van secure base leiders. Eén van die eigenschappen is accepteer de ander. Daar lees ik o.a. dit: “In essentie komt het erop neer dat secure base leiders te allen tijde respect hebben voor elk persoon.” “Het is belangrijk om op te merken dat het bij deze eigenschap gaat om het idee mensen te waarderen, in ere te houden, en dat ieder mens waardevol is en bestaansrecht heeft.” Bij deze eigenschappen worden ook nog genoemd: “Ze scheiden de persoon van het probleem. Ze proberen mensen zoveel mogelijk niet te veroordelen of te bekritiseren. Hierdoor voelen mensen zich gezien en bevestigd.” (p.60-61)

Hoofdstuk 3 uit Care to Dare gaat over het opbouwen van vertrouwen door de verbindingscirkel. “Mijn belangrijkste succesfactor in het leven is het opbouwen van vertrouwensrelaties met mensen. Vertrouwen impliceert eerlijkheid, openheid en respect.” “Basaal respect is een essentieel deel van verbinding ontwikkelen. (…) Verbinding staat aan de basis van secure base leiderschap. Het is ook een fundamenteel onderdeel van mens zijn.” (p.93-94)

(1) Deze boeken zijn geschreven of vertaald door: Riet Fiddelaers-Jaspers, Marnix Reijmerink, Frederick Wieder, Jakob van Wielink en Leo Wilhelm. De boeken Laat je niet gijzelen en Care to Dare zijn geschreven door George Kohlrieser e.a.