Transitie en leiderschap vanuit een relationeel en psychosociaal perspectief

Ik las Taal van Transitie – Je roeping als leider in een wereld van verandering van Jakob van Wielink, Riet Fiddelaers-Jasperes en Leo Wilhelm. Het boek is genomineerd voor Managementboek van het jaar 2021. Ook weer een boek waar veel over te zeggen valt. Ik beperk mij in deze blog tot iets wat mij is opgevallen bij het lezen van dit boek. Dit is mij opgevallen: transitie en leiderschap is volop een relationeel en psychosociaal gebeuren!

In het eerste hoofdstuk lees ik dit: “In de tientallen jaren waarin wij in vele ontmoetingen werkten met leiders, (…), is er een grondtoon die ons bij veranderingen steeds weer raakt. Het is de grote uitdaging waar je je voor geplaatst ziet om authentiek invulling te geven aan de verschillende rollen die je vervult in je leven.” “Hoe verhouden die rollen zich tot elkaar en wie ben je werkelijk zelf in al die rollen? De thema’s die we in dit boek verkennen, zijn de onderliggende vraagstukken die je daarbij steeds tegenkomt: de zich steeds herhalende, cyclische patronen van het aangaan en beëindigen van relaties, zowel in de professionele samenwerking als in de persoonlijke levenssfeer.”

De cyclische patronen van het aangaan en beëindigen van relaties is in het boek gevisualiseerd in de transitiecirkel. Op deze transitiecirkel (cyclisch patroon) staan de thema’s van leiderschap, zoals beschreven in het boek, vermeld. Het gaat hier over mensen, relaties, gedrag, verbinden, verlies en rouw. Relationele, psychosociale thema’s dus.

In het boek lees ik over person effect. “Het person effect is de unieke manier, zowel positief als negatief, waarop je op mensen overkomt en je verbindt met anderen.” “De manier waarop je je verbindt met jezelf en anderen en de wijze waarop je omgaat met (potentieel) afscheid, teleurstelling en pijn in die verbinding, vormen je identiteit op de meest diepgaande wijze. De schrijvers benadrukken het belang van person effect, “omdat er niets is dat meer je mate van effectieve verbinding met anderen bepaalt”. Je verbinden met jezelf (ik moet daarbij denken aan wat Nagy ‘zijnsloyaliteit’ noemt) en met anderen, je identiteit. Ook hier weer een relationeel, psychosociaal perspectief

Ik lees in het boek over psychologische veiligheid. Over hechting, projectie en overdracht, over te veel of juist te weinig afgrenzen, over dialoog, over compassie, over gezin van herkomst. Over verdedigings- en overlevingsmechanismen, over verlies, afscheid en verborgen (AG: opgeschorte) rouw, over verbondenheid en kwetsbaarheid, over perfectionisme en over de mentale gezondheid van mensen.

Het boek heeft mij doen inzien hoezeer relationele, psychosociale factoren of thema’s van belang zijn bij transities en van invloed zijn op leiderschap.