De bijbel doet er toe in het leven van alledag

Ik las het boek Galaten van Tim Keller. In het boek wordt het Bijbelboek de brief aan de Galaten uitgelegd en toegelicht.  

Keller schrijft in dit boek o.a. dat het belangrijk is te beseffen hoe diep de brief aan de Galaten ingaat op de problemen van raciale en culturele scheidslijnen en andere sociale aspecten van het christelijk leven. “De waarheid van het evangelie is niet alleen van belang voor de ivoren toren, voor de collegezaal en voor scripties; zij doet ertoe in het leven van alledag, in het hart en in het gezin, in de omgang met andere gemeenteleden en met collega’s.” Keller schrijft deze zinnen in een alinea die begint met de opmerking dat “de brief aan de Galaten te veel opgevat is als een nogal academisch debat over de leer”.  

Die raciale en culturele scheidslijnen en andere sociale aspecten komen dan ook aan bod in zijn boek. Dat vind ik sowieso bijzonder aan Keller’s boeken. Het zijn niet alleen theologisch leerboeken, maar gaan ook over het leven van alle dag. Over sociale en psychosociale aspecten van het leven. Dat is één van de redenen waarom ik Keller z’n boeken zo bewonder. Ze slaan een brug tussen de Bijbel en het dagelijks leven. 

Ik geef een aantal voorbeelden vanuit dit boek over die (psycho)sociale aspecten. 

In hoofdstuk 4 Leven overeenkomstig het evangelie (n.a.v. Galaten 2 : 11-21) schrijft Keller over “de christelijke manier van iemand ‘terechtwijzen’”. Daar gaat het dus over de manier waarop je communiceert of zou moeten communiceren met anderen. Keller schrijft dat Paulus niet zozeer de nadruk legt op het zondige gedrag als wel op de zondige houding van zelfrechtvaardiging waar het gedrag uit voortkomt. 

In hoofdstuk 5 Je laat het nooit achter je (n.a.v. Galaten 3 : 1-14) voert Keller twee soorten mensen op: een ‘gelovige’ en iemand die ‘op de wet vertrouwd’. “Wat het ook is waar we door leven, in wezen is dat het fundament onder ons bestaan – waar we betekenis en identiteit aan ontlenen en ons vertrouwen in stellen.” Hij schrijft daar o.a. over de psychologische aspecten van een leven door de wet en noemt: enorme gevoelens van angst en onzekerheid, extra gevoeligheid voor kritiek, jaloersheid, je minderwaardig voelen, met jezelf verlegen zijn en arrogantie en opschepperigheid. 

In hoofdstuk 8 Twee religies, twee bedieningen (n.a.v. Galaten 4 : 8-20) schrijft hij: “Het evangelie bevrijdt ons van de behoefte aan bevestiging van en bewondering door andere mensen; (…).” Emotionele afhankelijkheid is niet nodig, is een vorm van onvrijheid. 

Hoofdstuk 12 handelt over relaties in het licht van het evangelie (n.a.v. Galaten 5 : 26 – 6 : 5). Hij schrijft daar over een nieuw zelfbeeld dat niet gebaseerd is op vergelijking met anderen. God geeft aan eenieder van ons een verschillend samengesteld soort ‘vracht’: “moeilijke en mooie dingen tegelijk, zwakke en sterke kanten”. “Dat is onze ‘last’, onze ‘vracht’- datgene waar God ons mee op pad stuurt.” “Onze taak is het om onze eigen specifieke last te dragen, niet die van iemand anders, op zo’n manier dat we er God mee behagen.” 

Hij schrijft over een ‘meerwaardigheidscomplex’ en een minderwaardigheidscomplex. “Buiten het evangelie om kan ik niets anders dan me superieur of minderwaardig voelen (…).” “Maar het evangelie creëert een nieuw zelfbeeld (…).” “Het maakt me klein tegenover alle andere mensen door me te vertellen dat ik een zondaar ben die alleen uit genade gered word. Maar het maakt me ook vrijmoedig tegenover alle andere mensen door me te vertellen dat ik geliefd en geëerd ben in de ogen van de Enige in het universum die ertoe doet.” 

In hoofdstuk 13 Zaaien en oogsten (n.a.v. Galaten 6 : 6-18) schrijft Keller “dat het echte christelijke leven een kwestie is van innerlijke verandering, niet van uiterlijke naleving”. “Onze identiteit, ons zelfbeeld, is gebaseerd op wat ons een gevoel van eigenwaarde en betekenis geeft – op datgene waar we ons op laten voorstaan. Religie brengt ons ertoe om ons te laten voorstaan op iets in onszelf. Het evangelie brengt ons ertoe om ons te laten voorstaan op het kruis van Jezus.”