Kloktijd en psychologische tijd

Eckhart Tolle onderscheidt in zijn boek De kracht van het Nu ‘kloktijd’ en ‘psychologische tijd’. Kloktijd is de tijd die hoort bij de praktische kanten van het leven. Psychologische tijd komt neer op “identificatie met het verleden en voortdurend dwangmatige projectie op de toekomst”. Psychologische tijd is altijd verbonden met een onwaar identiteitsgevoel. In een met het verstand geïdentificeerde bewustzijnstoestand wordt het Nu “volkomen verduisterd door de psychologische tijd”. 

“De oude patronen van denken, emoties, gedrag, reacties en verlangens manifesteren zich in eindeloze herhaling als script in je hoofd waar aan je een soort van identiteit kunt ontlenen, maar dat de werkelijkheid van het Nu volkomen verbergt. Het verstand schept dan een obsessie voor de toekomst als ontsnappingsmogelijkheid uit het onbevredigende heden.” 

“Alle negativiteit wordt veroorzaakt door een ophoping van psychologische tijd en ontkenning van het heden.

Onrust, vrees, spanning, stress, zorgen – (…) – worden veroorzaakt door een overmaat aan toekomst en een tekort aan aanwezigheid.

Schuldgevoelens, spijt, wrok, grieven, leed, bitterheid en elke vorm van niet kunnen vergeven worden veroorzaakt door een overmaat aan verleden en een tekort aan aanwezigheid.” (onderstreping/vet door AG) 

“Als er geen psychologische tijd is, ontleen je je zelfgevoel aan Zijn en niet aan je persoonlijke verleden. Daarom is ook de psychische behoefte om anders te worden dan je bent er niet meer.” 

“Als je het heden laat overschaduwen door verleden of toekomst, schep je tijd, psychologische tijd – waar drama’s van gemaakt worden.” 

En hoe zit het dan met het nastreven van doelen? “Bevrijd van de psychologische tijd streef je je doelen niet meer met grimmige vastberadenheid na, opgejaagd door angst, ontevredenheid of de behoefte iemand te worden. Evenmin blijf je passief uit vrees voor mislukking, wat voor het ego verlies van het zelf betekent.” 

Volgens Tolle is er een eenvoudig criterium toe te passen om erachter te komen of je jezelf hebt laten overnemen door psychologische tijd. “Stel jezelf de volgende vraag: is er vreugde, ongedwongenheid en lichtheid bij wat ik doe? Als dat niet zo is, dan ligt de tijd (AG: psychologische tijd) over het huidige moment heen en ervaar je het leven als een last of als een worsteling.”