Arjan's blog

Ik schreef eerder een blog over het boek Het wordt nooit beter van Griet op de Beeck. In deze blog haal ik nog een aantal andere lezenswaardigheden uit genoemd boek voor het voetlicht.   Therapeut Griet stelt deze vraag in haar boek: Hoe kies je een therapeut? (p.291). Ik voeg er aan toe: hoe kies je een goede therapeut? Ze geeft zelf antwoord op de door haar gestelde vraag. Daarnaast geeft het boek de nodige voorbeelden van goede en minder goede therapeuten of therapeuten die een therapievorm toepasten die bij Griet niet hielp. Ze lees ik over ‘therapie die niet hielp’ (p.81), een ‘knikkebollende therapeute’ (p.102), ‘pas op voor de therapeut’ (p.129 - Lotte), ‘de leugens van Lotte’ (p.219), maar ook over ‘Marcus, een indrukwekkende therapeut’ (p.274). Ook schrijft Griet heel lovend over haar newfound family : Esther Parel, Gabor Maté, Bessel van der Kolk en zijn vrouw Licia Sky, Richard Schwarz e.a. Een family van therapeuten die haar veel gebracht hebben. Misbruik Als i...

Ik las het boek Het wordt nooit beter van Griet op de Beeck (1973). Op de Beeck is in ons taalgebied een succesvol romanschrijfster met meer dan een miljoen verkochte boeken. Het hiervoor genoemde boek is echter geen roman. Het is geen fictie, maar non-fictie; het leven en de ervaringen van de schrijfster zelf zijn er in beschreven. Een bijzonder boek! Zo vind ik het aangrijpend om van Op de Beeck te lezen welke dramatische weg ze achter de rug heeft op het moment dat ze het boek schrijft (het boek is in 2024 uitgegeven). Op jonge leeftijd (ongeveer van haar vijfde tot haar negende) is ze misbruikt door haar vader, haar huwelijk strandde en het lukte haar niet om relaties te bestendigen. Ze ontwikkelde ernstige eetstoornissen en maakte plannen om uit het leven te stappen. Uiteindelijk stond ze op de rand van de brug, maar durfde de sprong (nog) niet te maken. Wat kunnen mensen veel moeiten op hun bordje krijgen en vastlopen in hun leven! En toen vroeg een vriendin van Griet of z...

Ik las het boek De weg volgen van John Mark Comer. Het boek kwam op mijn pad via het Nederlands Dagblad. Het desbetreffende artikel kreeg deze pakkende kop mee: Waarom verslaat theoloog John Mark Comer onder jongeren zijn duizenden? ‘Doorleefder dan Tim Keller’ . En ook de ondertitel trok mijn aandacht: Bij Jezus zijn | Op Jezus lijken | Als Jezus leven . ‘Op Jezus lijken’ deed mij denken aan de online cursus Kijken naar de Heer – veranderen door zijn schoonheid van Jos Douma. Al met al genoeg redenen om het boek aan te schaffen en te lezen.   Comer schrijft dit aan het begin van zijn boek: “Mijn stelling is eenvoudig: transformatie is mogelijk, mits we bereid zijn om ons leven in te richten rondom de gewoonten, levensritmen en waarheden die Jezus zelf aanhield; dat zal ons leven ontvankelijk maken voor Gods kracht tot verandering. Anders gezegd: we kunnen getransformeerd worden mits we bij Jezus in de leer willen. Dan – en alleen dan – kunnen we de mensen worden die we zo ...

Ik las De reis van het gewaarzijn van Riekje Boswijk-Hummel:. Ik schreef over haar boeken al eerder  diverse blogs . De reis van het gewaarzijn is haar (tot nu toe) laatst uitgegeven boek. Met dezelfde gestructureerde en diepgaande manier van schrijven, die ik ook herken in onder andere haar boek Boos , leidt ze ons in dit boek door de wonderlijke wereld van het gewaarzijn.     De titel vond ik vaag en nietszeggend. Dat kom door het woord gewaarzijn . Een niet heel bekend en veel gebruikt woord. De titel behoeft dus de nodige toelichting. Dat doet de schrijfster dan ook direct aan het begin van haar boek. Ze schrijft: “In mijn denken is het gewaarzijn van essentieel belang. Het gewaarzijn heeft alles te maken met bewust worden, maar ik gebruik het woord bewustzijn liever niet, omdat dat woord verschillende betekenissen kan hebben. Ik geef er de voorkeur aan om het woord gewaarzijn te gebruiken.”   “Het gewaarzijn kun je een ‘instrument’ noemen; een instrument ...

In vervolg op mijn  vorige blog : Benner en Bommerez schrijven beide ook over ‘liefde’. De titel van het boekje (van Benner) doet dat al vermoeden: Liefde & overgave .   Liefde Benner schrijft daarover dit: “Dit boek gaat over liefde – niet de softe, sentimentele soort, maar krachtige transformerende liefde.” De liefde die zijn oorsprong (bron) vindt bij Gods liefde. “Vanaf het begin (AG: schepping van de wereld) heeft Gods liefde leven in al haar overvloed tevoorschijn geroepen. Het is ‘de passie (de zuurstof, de vlam, de lijm) die het universum voedt, ontbrandt en in haar wonderbaarlijke scala verbindt’.”   En Bommerez in Kun je een rups leren vliegen? : “Als we zeggen ‘de Liefde’ bedoelen we niet romantische liefde of ouderliefde, maar het universele principe dat alle delen van de schepping bij elkaar houdt en dat dus de schepping mogelijk maakt.” En in navolging van Chardin: “(…) is de Liefde de meest krachtige energie in het universum. (…) We kunnen Liefde ...

Ik las Liefde & Overgave – het hart van christelijke spiritualiteit van David G. Benner (1) . In dit boekje komt het onderwerp transformatie voorbij. Ook Jan Bommerez (2) behandelt het onderwerp transformatie o.a. in zijn boek Kun je een rups leren vliegen?  Benner kiest een christelijk, psychospiritueel perspectief om te kijken naar transformatie en Bommerez een meer bedrijfsmatige of organisatorische, psychosociale invalshoek. Ik vroeg mij af: in hoeverre komen deze verschillende perspectieven bij elkaar? Zijn er overeenkomsten of sluiten deze verschillende dimensies elkaar uit? Er zijn verschillen, maar ik ga in deze blog op zoek naar de overeenkomsten.   Benner Benner schrijft in zijn boekje Liefde & overgave het volgende over transformatie: “Transformatie is een groot concept, niet alleen een groot woord. Het is verandering op grote schaal, groter dan de meesten van ons vanuit persoonlijke ervaring kennen. Het is typerend voor onze ervaringen van persoonlij...

In het Nederlands Dagblad van 7 mei staat een interview met zangeres Lenny Kuhr. Het interview trok mijn aandacht omdat het een mooi ‘plaatje’ is bij het ‘praatje’ (de boeken) van Jan Bommerez en David Benner .   In het bewuste interview lees ik dit: “ Op haar 43e kan ze namelijk, door een neurologische aandoening, van de ene op de andere dag niet meer praten. ‘Zingen lukte al helemaal niet meer.’   De identiteit van de zangeres viel daarmee weg, want wie is Lenny Kuhr zonder haar stem? Voor Kuhr begint een proces om daarachter te komen. ‘Dat heeft mijn leven veranderd. In de stilte en leegte kwam ik erachter wie ik nou echt ben, ook zonder die stem.’   De onrust over wie ze ‘ten diepste’ was, maakte plaats voor een ‘golf aan liefde’. ‘Dat kon ik alleen maar als goddelijk ervaren’, licht ze toe. ‘Daarna kon ik echt een eenheid voelen in mezelf en alles om mij heen. In deze tijd gun ik het iedereen om dat te voelen.’ ”   Kuhr werd als het ware tegen de muur ...

 Ik las het boek Door de bomen het bos zien van Jan Bommerez. Het is het derde boek dat ik las van Bommerez. Ik maakte met Bommerez kennis via het boek Kun je een rups leren vliegen?   Daarna was Minder moeten, meer FLOW aan de beurt om gelezen te worden.   De schrijver geeft in Door de bomen het bos zien zelf aan waar het boek over gaat. Lees maar mee.   “Het boek dat je nu vasthoudt, wil managers met drukke agenda’s helpen om versneld oude paradigma’s (1) te leren herkennen en loslaten, en nieuwe paradigma’s uit de natuurkunde te leren toepassen op zakelijk denken.” “Ons doel in het kader van dit boek is vooral om de te beperkte newtoniaanse principes sterk te relativeren en ze waar nodig te vervangen door principes van moderne wetenschappen.”   “De titel van het boek Door de bomen het bos zien gaat over het herwinnen van het vermogen om de eenheid te zien (AG: het bos) te midden van de verscheidenheid (AG: de bomen) en om de fragmentatie te helen.”...

In mijn vorige blog n.a.v. Minder moeten, meer FLOW van Jan Bommerez schreef ik dat het er om gaat ons hart weer te openen. Wat wordt daarmee bedoeld? Wat is een open hart? Ik schreef al eerder over ons ‘ hart ’, maar wat bedoelt Bommerez als hij schrijft over ons ‘hart’? Ik laat je hieronder meelezen met wat Bommerez hierover schrijft in Minder moeten, meer FLOW.   Ons ‘hart’ “Als we het over ons ‘hart’ hebben, bedoelen we in deze context niet de hartspier, maar onze kern, onze essentie, ons niet-fysieke wezen. Ons wezen, ons hart is openheid.” “Open hart is hetzelfde als ons essentiële zelf.”   Van persoonlijkheid naar essentie “Onze taak is de persoonlijke materie om te zetten in vloeiende levensenergie, onze persoonlijkheid te ontdooien. Alleen de warmte van het hart kan dat. We hebben in eerste instantie behoefte aan liefde voor onszelf, aan mededogen met onze menselijke conditie.”   “Hoe kom je voorbij de automatische hersenen? Via het hart. We kunnen enke...

Jan Bommerez schrijft in zijn boek Minder moeten, meer FLOW uitgebreid over onze persoonlijkheid . Hieronder geef ik (globaal) weer wat hij daarover zegt.   Wat is onze persoonlijkheid? De persoonlijkheid is ons persoonlijke zelf, geconditioneerde zelf, ons stimulus-respons-zelf. Zolang wij niet ontwaken uit onze geconditioneerde staat, vertonen we automatisch gedrag. “Op z’n minst 97 procent van alles wat we doen is het product van een gewoonte of een patroon.” Wij worden geleefd ‘door de automatismen van je persoonlijke zelf dat bestaat uit geconditioneerde reacties op prikkels (AG: stimuli).”   “(…) je persoonlijke, met het lichaam geïdentificeerde ik bestaat uit een veelvoud van ikken”. “Die ikken zijn verschillende bundels reacties, aangeleerd of aangeboren of geërfd van vorige generaties. Dat is onze persoonlijkheid, ons persoonlijk ik: een myriade van stimulus-responsmechanismen. Daar is niets verkeerd mee, zolang je maar inziet dat er nog een ontwikkelingsniveau b...

In mijn vorige blog gaf ik aan dat de ondertitel van het boek Minder moeten, meer FLOW van Jan Bommerez mijn aandacht trok: Ontdek opnieuw de magie uit je kinderjaren .   Mijn oudste kleinkind (ze is nu ongeveer 2,5 jaar oud) deed mij beseffen hoe bijzonder die eerste paar jaar van een mensenleven is. Kinderen zijn dan nog zo puur, zo primair reagerend, zo levend in het NU, zo enthousiast en opgetogen, zo onschuldig, zo onbevangen, zo….. Wat raken wij bij het volwassen worden veel van die mooie eigenschappen kwijt!   Bommerez appelleert met zijn ondertitel daaraan. Ook stelt hij aan het begin van zijn boek deze vraag: “Als je beseft dat kinderen tot hun tweede levensjaar meestal in FLOW zijn, is die staat dan niet de manier waarvoor we van nature bedoeld zijn?” Is dat realistisch?   Hersenen “Onze hersenen hebben een directe invloed op wat wij als realiteit kunnen ervaren.” “Kleine kinderen hebben nog een onvervormde structuur in hun hersenen, hun zenuwbanen en hun...

Ik las het boek Minder moeten, meer FLOW van Jan Bommerez. Hij schrijft in de inleiding dat dit boek een afgeleide versie is van zijn boek Flow en de kunst van het zakendoen . Een versie dus die niet gericht is op de zakelijke wereld; bestemd voor mensen in een niet zakelijke-omgeving.   Het doel van dit boek is ‘je te helpen los te komen van beperkende overtuigingen en patronen zodat je meer vrijheid en FLOW kent in je leven’. Het boek is daarbij een wegwijzer en niet de weg.   Bommerez is geen stereotype wetenschapper die in een ivoren toren zijn boek schreef. Nee, hij is ervaringsdeskundige. Hij beschrijft zijn ervaringen in hoofdstuk 4. Toen hij 25 jaar was overleed zijn beste vriend en stortte zijn wereld in. Zijn huwelijk liep op de klippen en hij verloor zijn bedrijf, zijn geld, zijn bezittingen, zijn reputatie, zijn thuisland 'en voor langere tijd ook de rest van zijn goede moed'. Bommerez schrijft: “Ik ben niet kapotgegaan, maar het heeft af en toe niet veel gesc...

De boeken van Tomá š Halík blijven mij boeien. Zo vind ik het bijzonder hoe hij in  De namiddag van het christendom over geloof en ongeloof schrijft. Fijngevoelig en genuanceerd.   “Geloof en ongeloof bevinden zich in een veel diepere dimensie van de mens dan het bewuste en rationele domein; ze bevinden zich ook in de onderbewuste en onbewuste structureren van de menselijke psyche, (…).” “Geloof zoals ik het in dit boek opvat, kom je niet alleen tegen in het leven van mensen die zich identificeren als gelovigen, maar ook in een impliciete, anonieme vorm, in de spirituele zoektocht van mannen en vrouwen buiten de zichtbare grenzen van religieuze leerstellingen en instellingen.”   “Wat geloof is en wat het niet is, moet noodzakelijkerwijs steeds opnieuw worden onderzocht door een zorgvuldige studie van verschillende vormen van geloof en ongeloof. Geloof en ongeloof zijn geen ‘objectieve werkelijkheden’ die onafhankelijk van de waarnemer bestaan. Het zijn verschillend...

In mijn vorige blog zette ik drie boeken op een rijtje en noemde een onderwerp dat bij alle drie de schrijvers aan bod komt. Ik blijf even bij het vergelijken van de drie genoemde boeken. Zo viel het mij op, dat een aantal ‘grootheden’ in alle drie de boeken wordt genoemd. Zo las ik over de ‘oervader van het moderne rationalisme’, René Descartes. De man van de beroemde uitspraak: Ik denk, dus ik ben (in het Latijn: ego cogito, ergo sum).   Tolle schrijft in De kracht van het Nu daarover dit: “De filosoof Descartes geloofde dat hij de meest fundamentele waarheid gevonden had toen hij zijn beroemde uitspraak ‘ik denk, dus ik besta’ deed. In werkelijkheid maakte hij de meest elementaire fout die er is: het gelijkstellen van denken met Zijn en identiteit met denken.” Tolle noemt het verstand ‘een voortreffelijk instrument’ maar denken ook een ziekte. Hij voert in genoemd boek een pleidooi om je niet te identificeren met je verstand. Je bent niet de denker. Je bent je echte ik, je Z...

  Ik las de afgelopen weken de volgende drie boeken: De kracht van het Nu van Eckhart Tolle; Kun je een rups leren vliegen? van Jan Bommerez; en: De namiddag van het christendom van Tomá š Halík. Drie heel verschillende boeken. De kracht van het Nu is een spiritueel boek. Kun je een rups leren vliegen? is een boek over transformationeel leiderschap. En Halík staat in de namiddag van het christendom stil bij de toekomst van de kerk en het christendom.   Verschillende boeken waarin toch ook deels dezelfde onderwerpen aan de orde komen. Daarover schreef ik al eerder de blog Bommerez ontmoet Tolle . Er zijn ook onderwerpen die in alle drie de boeken aan bod komen. Zo’n onderwerp is ‘je zelf’: je echte ik in tegenstelling tot je onechte, valse, illusionaire, denkbeeldige ik (ook wel ego genoemd). Hoe Tolle en Bommerez daar tegenaan kijken, komt in mijn hiervoor geschreven blogs al naar voren. In deze blog meer over wat Halík daarover schrijft.   “De namiddag van ...

Tomáš Halík schreef het boek  De namiddag van het christendom  – op weg naar een nieuw tijdperk. Ik laat hem zelf via een aantal citaten vertellen waar zijn boek over gaat.   “Dit boek gaat over de veranderingen van het geloof in mensenlevens en in de geschiedenis. Hierin stel ik de vraag welke transformaties er in onze tijd plaatsvinden en welke mogelijke toekomstige vormen van christendom zich in de vele crises al aankondigen.”   “Dit is een boek over geloof als een zoektocht naar God te midden van een veranderende wereld, over geleefd geloof en over de geloofsdaad. Dit wil zeggen dat het veel meer gaat over hoe we geloven (…) dan over wat we geloven, wat het ‘object’ van ons geloof is (…).”   Het gebruik van namiddag in de titel van het boek werd Halík ingegeven door een metafoor van C.G. Jung. Met die metafoor beschrijft Jung ‘de dynamiek van een individueel mensenleven’. Halík past deze metafoor toe op de geschiedenis van het christendom. Het gebruikt...

Als je het boek De kracht van het Nu van Eckhart Tolle openslaat dan kom je veelvuldig het woord ‘ bewustzijn’ (en afgeleide vormen als (on)bewustheid of ‘(on)bewust’ ) tegen. Dat begint al in het voorwoord . Daar schrijft Tolle dat het boek een bijdrage levert ‘aan de zo noodzakelijke transformatie van bewustzijn ’. Hij schrijft daar over “hoe noodzakelijk en urgent een radicale verandering in bewustzijn is” en dat bij veel mensen “het oude bewustzijn nog zeer sterk aanwezig” is.   In de inleiding vertelt Tolle hoe het boek is ontstaan. Hij worstelde met onophoudelijke angsten, afgewisseld met perioden van suïcidale depressiviteit. Hij wilde op een gegeven moment een einde aan zijn leven maken. “’Ik kan niet meer leven met mezelf.’ Die gedachte bleef zich maar in mijn geest herhalen. En opeens werd ik me bewust hoe eigenaardig die gedachte was. Ben ik een of twee? Als ik niet met mezelf kan leven, moeten er twee ikken zijn: het ‘ik’ en het ‘zelf’ waar ‘ik’ niet mee kan lev...